George W. Bush, 2004 yılının Kasım ayı başında yapılan seçimlerde yeniden seçilmesinin ardından hiç vakit kaybetmeden Irak’ta şiddeti yeniden tırmandırdı. Herkesin malumu olan Felluce saldırıları Bush’un yeni dönemdeki politika davranışlarının nasıl olacağı yönünde ilk ipuçlarını da veriyordu.
İstanbul, 14-16 Haziran 2004’te İslam Konferansı Örgütü (İKÖ) Dışişleri Bakanları Konferansı’na ev sahipliği yaptı. Bu zirve toplantısından çıkan en önemli karar, örgüt genel sekreterliği görevine Türkiye’nin adayı Ekmeleddin İhsanoğlu’nun seçilmesi oldu.
17 Aralık’ta AB ile müzakere tarihi alınması ile kısmen rahatlayan dış politika yapıcılarını önümüzdeki yıl sıkı bir gündem beklemekte. Türk dış politikası artık klasik bürokratik mekanizma ve kişilerin dışında ciddi bir sivil altyapıya sahip. Hem bürokratik, hem de sivil seviyelerde yakalanan dinamizm ve çok boyutluluk, bölgesel ve uluslar arası gelişmeler ile beraber ele alındığında uzun süreli bir dinginliğin yaşanamayacağı ortada.
Amerikan askerlerinin Irak’ta, özellikle de geçtiğimiz günlerde operasyonlarını yoğunlaştırdığı Felluce’de yaptıkları, tabii olarak gerek Türk gerekse dünya kamuoyunda tepkilere neden oldu. Resmi sıfatı olan kişiler de bu tepkilere katıldı. Gerçi gerek hükümetlerin gerekse üst düzey devlet adamlarının Irak’ta yaşanan trajediye yeterince kararlı ve sert bir karşılık vermediği çok açık.
Batı tarafından desteklenen, Yuşenku ile Rusya tarafından desteklenen Yanukoviç arasındaki Ukrayna seçimleri üzerine olan çekişme, Batılı medya tarafından demokrasi güçleriyle otoritarizm arasındaki basit bir mücadele olarak sunulmuştur. Fakat bu çekişmenin demokrasiye karşı otoritarizmle hiçbir ilgisi yoktur.
Fener Rum Patrikhanesinin hangi tarihte kurulduğu kesin olarak bilinmemektedir. Havari Andre`nin Bizans`ta ilk defa İncili yaydığı söylenmektedir. Constantinople, Bizans`ın merkezi olduktan sonra havari Andre 3 Mart 357 tarihinde şehrin ilk ermişi olmuş, dördüncü yüzyılın sonunda Aziz Gregoire Ortodoksluğu Bizans`a yerleştirmiştir.
Büyük Ortadoğu coğrafyasında hiçbir ülke Türkiye kadar çok boyutlu ve dinamik bir dış politika izlemek zorunda değil. 11 Eylül ve Irak savaşı sonrası bölgesel ortam bir anlamda Türkiye için bir yarışın startını veren gelişmeleri doğurdu.
2 Aralık 2004’te Saraybosna’da düzenlenen bir törenle 1996 Dayton Anlaşması uyarınca konuşlanan NATO Barış Koruma Gücü SFOR (İstikrar Gücü)’nü AB Ordusu devraldı. Kod adı Althea olan AB Barış gücü operasyonunun komutasını da İngiliz General David Leakey üstlendi. 7000 kişilik AB Barış Gücü, ilk kez Mart 2003’te Makedonya’daki polis güçlerini konuşlandıran AB’nin ikinci görevi.
Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ), Rusya - Orta Asya - Çin hinterlandında sınır ihtilafları çözme gayesiyle Rusya, Çin, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan’ın bir araya gelmesiyle peyda olan Şanghay Beşlisi’nin temelleri üzerine kurulmuştur.
29 Kasım’da, dünya nüfusunun yarısından fazlasını oluşturan on altı Asya ülkesinin (Çin, Hindistan, Japonya, Güney Kore, Avustralya ve Yeni Zelanda ile birlikte ASEAN ’ı oluşturan on ülke), hükümet ve devlet başkanlarının Lao PDR ’nin başkenti Vientian ’da bir araya gelmeleri, araştırmacıların “küreselleşme sürecinde yeni aktörlerin belirmekte olduğu” yönünde yorumlarına neden oldu.
ABD’deki Başkanlık seçimlerinin yapılmasının üzerinden yaklaşık üç hafta geçmesine rağmen bu ülkenin geleceğe yönelik stratejilerine dair farklı politik ve ekonomik yorumlar yapılmaya devam ediliyor. Bu yorum ve tartışmaların odak noktasını, petrol fiyatlarının artmaya devam etmesi, Dolar’ın değerinin düşmesi ve Euro’nun Dolar karşısında değerinin artması oluşturmaktadır.
Ukrayna’daki devlet başkanlığı seçimlerinde bu Pazar günü seçmenler iki aday için sandık başına gidecek. Daha önce tahmin edildiği gibi, bu mücadele Başbakan Viktor Yanukoviç ile muhalefet lideri eski başbakanlardan Viktor Yuşenko arasında cereyan edecektir.
Amerikalılar ile birlikte bütün dünyanın merakla beklediği Amerikan Başkanlık seçimleri sonuçlandı. 2000 yılındaki kadar olmasa da çekişmeli geçen seçimleri George W. Bush kazandı ve 2008 yılı sonuna kadar Beyaz Saray’da kalma vizesi aldı.
Türkiye’nin Avrupa Birliği ile üyelik müzakerelerine başlamasıyla ilgili yorumlar Aralık ayı yaklaşırken artmakta. Bu konuyla ilgili en önemli gelişme Ekim ayı başında açıklanan Komisyon raporu ve tavsiye kararıdır. Yaşanan diğer gelişmelerden önce Komisyon raporu üzerinde durmakta yarar var. Bu raporun olumlu yanları olduğu kadar tartışmalara yol açabilecek yönleri de görülmektedir.
Eylül ayında Paris’te Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü’nün düzenlediği toplantıda Avrupa güvenlik bürokrasisi ve uzmanlarından oluşan bir topluluğa yaptığı konuşmada Javier Solona’nın en fazla zorlandığı konu Irak kriziydi. Avrupa’nın Irak politikasının ne olduğu sorusunun cevabını tartışma kısmına bırakıyordu.
Irak’ta kimler Yaşıyor? Türkmen Nüfus Ne Durumda?
Türklerin nüfusu gizli tutuluyor. Türkmenlerin nüfusu, çeşitli sebeplerden dolayı Irak yönetimi tarafından gizli tutulmaktadır.
Kerkük’ün nüfusu 1947 sayımında 286.005 (nüfusun % 5.9’u), 1957 sayımında 388.939 (nüfusun % 6’sı), 1965 sayımında 473.626 (nüfusun % 5.8’i), 1977 sayımında 495.425 (nüfusun % 4.15’i)dır. 17 Ekim 1987’de yapılan sayımda ise Iraklı yetkililerce, sadece genel nüfusun 16 milyon olduğu açıklanmıştır.
“İnsan hakları” ihlallerinin önemli bir sorun olarak görülmesi çok eskilere dayansa da “insan hakları”nın uluslararası politikanın önemli bir gündem maddesi olarak tanınmaya başlamasının üzerinden sadece yarım yüzyıldan biraz fazla bir zaman geçti.
Amerikan siyasal sisteminin iki partiye dayalı olarak işlediğine dair yaygın bir kanaat var. Hukuken seçimlere veya diğer siyasi faaliyetlere ikiden fazla partinin katılımının önünde herhangi bir engel olmamasına rağmen Demokrat Parti ve Cumhuriyetçi Parti dışında şimdiye kadar Amerikan siyasi hayatında hakimiyet kurmuş başka bir siyasi harekete rastlanmadı.
Bilindiği üzere ABD’de 2 Kasım’da ABD ile birlikte tüm dünya halklarını ve uluslar arası sistemi etkileyebileceği düşünülen Başkanlık seçimleri yapılacak. Seçim tarihi yaklaştıkça seçimlerin kimin zaferiyle sonuçlanacağı ile ilgili tartışma ve tahminlerin sayısında da büyük bir artış görülüyor.
Abhazya’da Durum
Kafkasya’da son dönemde nedense sular bir türlü durulmuyor. SSCB’nin dağılması ile eskiden kalan sorunlar kendini göstermeye başladı.
Sovyet hiyerarşik çerçevesinde, Gürcü Birlik cumhuriyeti dahilinde bir özerk cumhuriyet olan Abhazya hem Moskova parti yönetimine, hem de Tiflis’teki yetkililere bağlıydı.
Bu Çarşamba günü Hazine piyasaya 2.717 trilyon TL iç borç ödemesi yaptı. Bu ödemeyi yapabilmek için Salı günü iki ihale gerçekleştirdi.
Bunlardan birincisi Dolar cinsinden 560 gün vadeli 26 Nisan 2006 ödemeli devlet tahvili, ikincisi 287 gün vadeli 27 Temmuz 2005 ödemeli iskontolu hazine bonosudur. Gelişmelere göre piyasadaki olumlu havanın bu hafta boyunca devam edeceği beklenilmektedir.
Büyüyen Bölgeler
Ekonomik gelişmelerin dünya genelinde 2004 yılı başından beri bahar havasına girdiği gözlenmektedir. Bu gelişmeye bağlı olarak Uluslararası Para Fonu (İMF), 2005 yılı için ülkeler genelinde % 4,4’lük büyüme tahmininde bulunmaktadır.
Kasr-ı Şirin anlaşmasından günümüze Türk-İran ilişkileri uzunca bir süre kontrollü bir tansiyon etrafında şekillendi. Her iki coğrafyanın etkili devletleri bir soğuk barış ile çatışmadan kaçınmayı yeğledi.
AKP, AB siyasi kriterlerini karşılamaya yönelik maddeleri de içeren TCK’yı son anda komisyona geri çekti. Bu girişim, zinaya ceza hükmünün getirilmesini ve din adamlarının siyasi konuşma yapmaları durumunda verilecek cezanın hafifletilmesi gibi belirli maddelerin değiştirilmesi amacıyla radikal AKP’liler tarafından yapılmıştır.
Hukukta sınır aşan ya da uluslararası sulara ilişkin olarak bağlayıcı bir yasa, kural veya genel kabul gören teamülü bir uygulama yoktur. Bu alanda ortaya çıkan sorunlar, ilgili taraflar arasında, daha önce yapılmış benzer nitelikteki anlaşmalar, uluslararası teamülü hukukun genel ilkeleri dikkate alınarak iki ya da çok taraflı anlaşmalar yoluyla ve özel koşulları içinde çözülmeye çalışılmaktadır.
