Türkiye’nin Avrupa Birliği ile üyelik müzakerelerine başlamasıyla ilgili yorumlar Aralık ayı yaklaşırken artmakta. Bu konuyla ilgili en önemli gelişme Ekim ayı başında açıklanan Komisyon raporu ve tavsiye kararıdır. Yaşanan diğer gelişmelerden önce Komisyon raporu üzerinde durmakta yarar var. Bu raporun olumlu yanları olduğu kadar tartışmalara yol açabilecek yönleri de görülmektedir.
Eylül ayında Paris’te Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü’nün düzenlediği toplantıda Avrupa güvenlik bürokrasisi ve uzmanlarından oluşan bir topluluğa yaptığı konuşmada Javier Solona’nın en fazla zorlandığı konu Irak kriziydi. Avrupa’nın Irak politikasının ne olduğu sorusunun cevabını tartışma kısmına bırakıyordu.
Irak’ta kimler Yaşıyor? Türkmen Nüfus Ne Durumda?
Türklerin nüfusu gizli tutuluyor. Türkmenlerin nüfusu, çeşitli sebeplerden dolayı Irak yönetimi tarafından gizli tutulmaktadır.
Kerkük’ün nüfusu 1947 sayımında 286.005 (nüfusun % 5.9’u), 1957 sayımında 388.939 (nüfusun % 6’sı), 1965 sayımında 473.626 (nüfusun % 5.8’i), 1977 sayımında 495.425 (nüfusun % 4.15’i)dır. 17 Ekim 1987’de yapılan sayımda ise Iraklı yetkililerce, sadece genel nüfusun 16 milyon olduğu açıklanmıştır.
“İnsan hakları” ihlallerinin önemli bir sorun olarak görülmesi çok eskilere dayansa da “insan hakları”nın uluslararası politikanın önemli bir gündem maddesi olarak tanınmaya başlamasının üzerinden sadece yarım yüzyıldan biraz fazla bir zaman geçti.
Amerikan siyasal sisteminin iki partiye dayalı olarak işlediğine dair yaygın bir kanaat var. Hukuken seçimlere veya diğer siyasi faaliyetlere ikiden fazla partinin katılımının önünde herhangi bir engel olmamasına rağmen Demokrat Parti ve Cumhuriyetçi Parti dışında şimdiye kadar Amerikan siyasi hayatında hakimiyet kurmuş başka bir siyasi harekete rastlanmadı.
Bilindiği üzere ABD’de 2 Kasım’da ABD ile birlikte tüm dünya halklarını ve uluslar arası sistemi etkileyebileceği düşünülen Başkanlık seçimleri yapılacak. Seçim tarihi yaklaştıkça seçimlerin kimin zaferiyle sonuçlanacağı ile ilgili tartışma ve tahminlerin sayısında da büyük bir artış görülüyor.
Abhazya’da Durum
Kafkasya’da son dönemde nedense sular bir türlü durulmuyor. SSCB’nin dağılması ile eskiden kalan sorunlar kendini göstermeye başladı.
Sovyet hiyerarşik çerçevesinde, Gürcü Birlik cumhuriyeti dahilinde bir özerk cumhuriyet olan Abhazya hem Moskova parti yönetimine, hem de Tiflis’teki yetkililere bağlıydı.
Bu Çarşamba günü Hazine piyasaya 2.717 trilyon TL iç borç ödemesi yaptı. Bu ödemeyi yapabilmek için Salı günü iki ihale gerçekleştirdi.
Bunlardan birincisi Dolar cinsinden 560 gün vadeli 26 Nisan 2006 ödemeli devlet tahvili, ikincisi 287 gün vadeli 27 Temmuz 2005 ödemeli iskontolu hazine bonosudur. Gelişmelere göre piyasadaki olumlu havanın bu hafta boyunca devam edeceği beklenilmektedir.
Büyüyen Bölgeler
Ekonomik gelişmelerin dünya genelinde 2004 yılı başından beri bahar havasına girdiği gözlenmektedir. Bu gelişmeye bağlı olarak Uluslararası Para Fonu (İMF), 2005 yılı için ülkeler genelinde % 4,4’lük büyüme tahmininde bulunmaktadır.
Kasr-ı Şirin anlaşmasından günümüze Türk-İran ilişkileri uzunca bir süre kontrollü bir tansiyon etrafında şekillendi. Her iki coğrafyanın etkili devletleri bir soğuk barış ile çatışmadan kaçınmayı yeğledi.
AKP, AB siyasi kriterlerini karşılamaya yönelik maddeleri de içeren TCK’yı son anda komisyona geri çekti. Bu girişim, zinaya ceza hükmünün getirilmesini ve din adamlarının siyasi konuşma yapmaları durumunda verilecek cezanın hafifletilmesi gibi belirli maddelerin değiştirilmesi amacıyla radikal AKP’liler tarafından yapılmıştır.
Hukukta sınır aşan ya da uluslararası sulara ilişkin olarak bağlayıcı bir yasa, kural veya genel kabul gören teamülü bir uygulama yoktur. Bu alanda ortaya çıkan sorunlar, ilgili taraflar arasında, daha önce yapılmış benzer nitelikteki anlaşmalar, uluslararası teamülü hukukun genel ilkeleri dikkate alınarak iki ya da çok taraflı anlaşmalar yoluyla ve özel koşulları içinde çözülmeye çalışılmaktadır.
Günümüzde enerji kaynaklarının önemi giderek artmakta, hızla büyümekte olan dünya ekonomisi bu kaynaklara her zamankinden daha fazla ihtiyaç duymaktadır. Bunun doğal sonucu olarak zengin enerji kaynaklarına sahip olan ülkeler ekonomik ve jeopolitik açıdan kilit konuma gelmektedirler.
Ekonomik istikrar ile siyasi istikrar arasında çok yakın bir ilişki vardır. Elbette ülkenin üretim miktarı da ekonomik istikrar için önemlidir. Ancak üretim miktarındaki değişmeler daha uzun vadelidir.
AKP, AB siyasi kriterlerini karşılamaya yönelik maddeleri de içeren TCK’yı son anda komisyona geri çekti. Bu girişim, zinaya ceza hükmünün getirilmesini ve din adamlarının siyasi konuşma yapmaları durumunda verilecek cezanın hafifletilmesi gibi belirli maddelerin değiştirilmesi amacıyla radikal AKP’liler tarafından yapılmıştır.
Rusya Federasyonu’nun Kuzey Osetya Özerk Cumhuriyeti’nin Beslan kentinde 1-3 Eylül tarihlerinde cereyan eden okul baskını kanlı biterken (yaklaşık 400 ölü ve 700 yaralı) geriye bir sürü cevaplanmamış soru kaldı. Olayın başlamasından bitimine kadar geçen sürede ve günlerdir devam eden tartışmalarda aydınlanmamış noktalar gittikçe artmaktadır.
Günümüzde Çin, lüks tüketim malları kullanan 200 milyona yakın nüfusu, araştırmacılara Toronto ya da Boston’da oldukları izlenimi uyandıran Şangay şehir merkezi ile uluslar arası alanda göz kamaştıran bir ülke konumunda bulunuyor.
Üretim ilişkilerinin kol gücüne dayandığı, mülkiyetin derebeylerinde olduğu Ortaçağda Avrupa Toplumu serf hayatı yaşarken, Osmanlı İmparatorluğu’nda iyi işleyen bir tımar sistemi ve özgür köylü vardı. Kol gücüne dayalı bir tarım toplumu olan Osmanlı 17’nci yüzyıla kadar önemli bir ekonomik ve askeri güç olma özelliğine korumuştur.
AB ile ilgili beklentiler gelecek haftayı da yönlendirmeye devam edecek. TCK için TBMM’de yapılacak görüşmeler haftaya damgasını vuracak. Geçen hafta zina tartışmaları IMKB 100 endeksinin 20.400’ün üzerine çıkmasını engelledi. Tartışmaların sona ermesiyle piyasalar rahatladı ve endeks 21.705’e çıktı.
