İçinde bulunduğumuz yüzyılda uluslararası sistemin, hem aktörler bazında hem de uluslararası çıkarlar bazında değiştiğini ve dış politikaların da bu değişime göre şekillendiğini açıkça görmekteyiz. SSCB’nin dağılmasıyla birlikte ortaya çıkan tek kutuplu sistem bu değişimlerin çıkış noktasını teşkil etmiş, yeni düzende ABD tek güç olmuş ve dış politikasını yayılma ve genişleme üzerine inşa etmiştir.
GİRİŞ
Balkanlar, milliyetçi duyguların en ağır bastığı topraklardan biridir. Ve bir yaşam alanı olarak Balkanlar, toplumları ve devletlerin bugün ve gelecekte barış içinde yaşayabilmelerinin önündeki en büyük sorunun da milliyetçi tarihler olduğunu çarpıcı biçimde kanıtlayan bölgelerden biri.
II Dünya Savaşının bitmesiyle Sovyetler Birliği dünya devletleri arasında yerini sağlamlaştırmayı bilmişti. Stalin’in acımasız savunma ve saldırı yöntemleri sayesinde en fazla insani kaybını Sovyetler Avrupa’daki savaşın en ağır yükünü çekmişti. Sadece savaşı kazanmamış neredeyse Avrupa’nın yarısında kendi yörüngesinde hareket eden devletlerde yönetimi de ele geçirmişti.
1957 yılında altı Batı Avrupa ülkesi tarafından kurulmuş olan Avrupa Ekonomik Topluluğu, tarihsel gelişim süreci içinde, ortak pazardan parasal birliğe giden yolda başarıyla ilerlemiştir.
30 Ocak2005 ve 15 Aralık 2005 tarihlerinde yapılan genel seçimler, en azından göründüğü kadarıyla Türkmenler için büyük bir ‘yenilgi’nin ifadesi olmuştur. Daha da önemlisi, Türkiye’de ve dünyada Türkmen yanlısı çevreler bile bu seçim sonuçlarını Türkmenlerin Irak’taki gerçek nüfus oranları için bir delil olarak kabul etmişlerdir.
Dünyamızın başına gelen en büyük savaşlar Avrupa’da patlak vermiştir. Avrupa coğrafyası, Yedi Yıl, Otuz Yıl, Yüzyıl, Birinci ve İkinci Dünya Savaşları gibi hem kıtanın hem de dünyamızın kaderini değiştiren çok önemli savaşlara sahne olmuştur. Medeniyetlerin başlangıç noktası olan bu kıtada meydana gelen her türlü istikrarsızlık dünya düzenini tehdit etmektedir.
Afrika’nın yüzölçümü itibarıyla en büyük devleti Sudan Cumhuriyeti’dir. Toplam 2.505.810 km 2 ’yi bulan geniş toprakları üzerinde otuz beş milyon kişi yaşamaktadır. Bugünkü sınırları XIX. yüzyılda Osmanlı Mısır idaresi zamanında oluşturuldu. Daha önce burada Func, Kordofan ve Darfûr sultanlıkları ile Nûbe bölgesindeki Dongola putperest krallıkları hüküm sürüyordu.
NATO günümüzde Avrupa’nın istikrar ve güvenliğini sağlayan bir uluslararası kuruluştur. Avrupa ve Kuzey Amerika’nın güvenlik planlamaları Soğuk Savaş sonrası değiştirilmiş; onun yerini güvenlik işbirliği almıştır. Ancak, tüm risklere karşı NATO’nun günümüzde ve 2010’lu yıllarda tek başına hareket etmesi mümkün olmayacaktır.
NATO kritik bir eşikte. Sovyetlerin dünya siyasetinden çekilmesi ile rolü ve misyonu sorgulanmaya başlanan NATO kimlik krizini atlatmaya çalışıyor. NATO’nun rolü, misyonu ve hedef coğrafyası eski dönemin ufuklarını zorlayacak tarzda dönüştürülüyor ve genişletiliyor. Yeniden yapılanma sanıldığı kadar kolay gerçekleşmiyor.
ABD’de yapılan G8 zirvesinde, “İlerleme ve Ortak Bir Gelecek için Geniş Ortadoğu ve Kuzey Afrika Ülkeleriyle İşbirliği” projesinde bu bölgelerle ilgili siyasal, sosyal ve ekonomik beklentilerin ve hedeflerin dile getirilmesinden sonra gözler, 28-29 Haziran’da İstanbul’da yapılacak NATO zirvesine çevrildi. Zirvede NATO’nun bu proje kapsamında oynayacağı rol kesinlik kazanacak.
Muslim world is at a critical turning point. The problems emerging within the Muslim countries are now transnational characters and most of them have a global reach. The Muslim populations’ geography is under strict scrutiny and even there are plans to transform the Muslim nations with the plans that will allegedly last more than 50 years.
Türkiye’nin dış politika ve dış ekonomik ilişkilerinde benimsediği yeni prensipler uygulanmaya başlandı. Komşu ülkeler ile sıfır problem, ekonomik ilişkileri canlandırma, çok taraflı, dinamik diplomasi yaklaşımları bir çok imkanlar sunmakta. Komşu ülkeler arasında bu yeni bakış açısından en fazla imkanı Rusya Federasyonu sunmakta.
John Naisbitt, yaptığı isabetli öngörüleriyle tanınan uluslararası bir isim... “Dünya nereye doğru gidiyor?” sorusuna cevap arayan Naisbitt, 1982 yılında yazdığı “Megatrends” isimli kitabıyla geniş yankı uyandırmıştı. 15 ayrı üniversiteden fahri doktora ünvanına sahip olan, IBM ve Kodak’ta üst düzey görevler üstlenen Naisbitt, Kennedy döneminde de Başkan yardımcılığı görevinde bulundu.
Mart ayında toplanması beklenen Arap ligi geçtiğimiz Cumartesi günü Tunus zirvesinde bir araya geldi. Toplantıya Suudi Arabistan ve Bahreyn Krallığı gibi önemli Arap ülkeleri katılmadı. Libya lideri Kaddafi toplantının açılış konuşması sırasında Arap Liginin önemli Arap sorunlarına yaklaşımını protesto amacıyla zirveyi terk etti.
Küreselleşme uluslararası kuruluşların üzerinde ençok tartıştığı, rapor yazdığı ve analiz yaptığı konuların başında geliyor. En son Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) de geçtiğimiz günlerde küreselleşmenin sosyal boyutunu ele alan önemli bir rapor yayınladı.
İsrail’in genişleyen Ortadoğu’ya ilgisi hemen soğuk savaşın bitimi ile başladı. Orta Asya ve Kafkasya’da yeni cumhuriyetlerin ortaya çıkışı Ortadoğu siyaseti, ekonomisi ve güvenliği üzerinde yeniden düşünmeyi bir zorunluluk haline getirdi. İsrail için soğuk savaş yıllarında sıkışıp kaldığı dar coğrafyadan kurtulmak, geniş bir ekonomik hinterlanda sahip olmak ve Arap olmayan müslüman ülkelerle ilişkilerini geliştirmek gibi imkanlar ortaya çıktı.
Suriye’yi bir dizi taleple beraber gözetim altında tutan bir karar (Syria Accountability Act) Aralık 2002’de Amerikan Başkanı George W.Bush tarafından imzalanmış ve Kongre tarafından da kabul edilmiştir.
Prof. Dr. Joseph Stiglitz geçtiğimiz günlerde İstanbul’da önemli bir konferans verdi. “Küreselleşme: Beklentiler ve Hayal kırıklıkları” başlığını taşıyan konferansa ilgi çok büyüktü ve dinleyicilerin çoğunluğunu da “karar vericiler” oluşturuyordu.
Türkiye ve Sahraaltı Afrika arasındaki ekonomik işbirliği kalkınma yardımları ve yatırım olanakları konulu ’’II. Uluslararası Türk-Afrika Kongresi’’ 12-13 Aralık 2006 tarihlerindeTürkasya Stratejik Araştırmalar Merkezi (TASAM)’ın bünyesinde faaliyet gösteren Afrika Enstitüsü tarafından icra edildi.
Sürekli nitelikte bir uluslararası ceza mahkemesi kurulması fikri çok eskilere dayansa da bu fikir ancak 2000’li yıllarda gerçekleşebildi. Bu gecikme için birçok şey söylenebilir. Fakat görünen en temel neden, böyle bir mahkemenin fonksiyonel olması ve başarı göstermesi için küresel bir temele ve desteğe sahip olması gerektiği, ve bu desteğin uzunca bir süre sağlanamaması idi.
Kırgızistan’daki olaylar herşeyden önce beklenmedik bir gelişme değildi. Muhalefetin eylemlere başvuracağı, bazı Batı ülkelerinin muhalefeti destekleyerek bir rejim değişikliğine gitmek istedikleri, devrik devlet başkanı Askar Akayev tarafından defaetle ifade edilmişti.
Kerry ve Demokratların son seçimlerdeki ciddi düşüşlerinin altında ne sebepler yatıyor?
Bush’un son seçimleri büyük bir farkla kazanmasının ardında biraz da Demokratların hataları ve dezavantajları yatıyor.
