Bu haftaya da olağanüstü bir olayla başlandı. Suudi Arabistan’ın Aramco’ya ait Abqaiq petrol tesisleri, alçaktan uçan insansız hava araçları (drone veya füze) ile vuruldu. Yangınlar çıktı, dumanlar yükseldi. Petrol çıkarımı ve rafinerilere sevkiyatı durdu. Yemen’de bulunan İran destekli Houti’ler hemen saldırıyı üstlendi. Halen “yetkin” heyetler, “oradan mı atıldı, yoksa şuradan mı?” diye inceliyor. - Meşhedi Fıkraları İran Kültürüne Atfedilirdi de. - Rüzgar Gülüne mi Bakıyorlardı?
Prof. Dr. Mehmet Dalkılıç, Prof. Dr. Ramazan Biçer, Doç. Dr. Ekrem Demirli tarafından telif edilen ve 2009 yılında TASAM Yayınları’ndan çıkan alanında yapılmış ilk çalışma özelliğini taşıyan “Balkanlarda Dini Aşırılıklar ve Etnik Barış” adlı eser, Bulgaristan merkezli olarak Balkanlarda etnik barışın varlığını, dini ekstremist düşünce ve akımları incelemektedir.
“Devlet Adamlığı Bilimi” kitabı esas uzmanlık alanı jeopolitik ve jeostrateji olan Dr. Nejat Tarakçı tarafından yazılmıştır. Kitabın içeriğine geçmeden önce yazar hakkında şunları söyleyebiliriz; Kendisi 1949 yılında Sinop- Ayancık'ta doğmuş ve 1970 yılında Deniz Harp Okulu’nu bitirerek Donanma’ya katılmıştır. Türk Deniz Kuvvetleri’nde 31 yıl hizmet etmiştir. 1974 Kıbrıs Harekatı’na katılan Nejat Tarakçı, 1981 yılında Deniz Harp Akademisi’ni bitirerek Kurmay Subay olmaya hak kazanmıştır.
Bugünkü yazımın başlığı (Işıklar Sönerken Neredeydin? Where were you, when the lights were out?), aslında 1968 yılında vizyona giren, baş rollerini Doris Day ile Rock Hudson’ın oynadığı ve konusu New York şehrinde geçen bir komedinin adı. Çok gülerek seyrettiğimi hatırlıyorum. Ama bugün bu başlığı, dün akşam itibarı ile askıya alınan İngiltere parlamentosu’nun içine düştüğü trajikomik durumu betimlemek için kullandım.
Psikolog A. Maslow’un 1943’de yayınladığı İhtiyaçlar Hiyerarşisinde yer aldığı gibi güvenlik; yemek, içmek ve uyumak gibi en önemli temel insani ihtiyaçlardandır. Stratejik istihbarat inşası ise ülke güvenliğinin ana sütunlarından birini oluşturmaktadır. Stratejik istihbarat, inşası adına çalışan ülkelere uzun dönemli yol haritaları sunar. - Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) - Rusya Federasyonu
Ağaçlar sessiz kalmak ister ama rüzgâr izin vermez. Çin atasözü - Hong Kong; coğrafi konumunun bölgeye sağladığı avantajlara karşın, bu avantajdan yararlanmak amacıyla birbiriyle yarışan devletlerin arasında istikrarlı bir siyasete sahip olamamış Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı özel bir yönetim bölgesidir.
Uluslararası kamuoyu tarafından da yakından takip edildiği üzere; Türkiye’nin Rusya’dan S-400 Hava Savunma Sistemi’ni satın alması, bir federal yasa olan CAATSA (Countering America's Adversaries Through Sanctions Act; Amerika'nın Düşmanlarına Karşı Yaptırım Yasasıyla Mücadele) Kanunu’nun 231. maddesinde yer alan yaptırım tehditleri ile karşı karşıya kalmasına sebep olmuştur.
Ortadoğu’daki derin jeopolitik analizler düzenin esasını teşkil eden hususları birlikte düşünebiliyor mu? Bu soru Doğunun ortasındaki bu egzotik yeri yeniden mihver bölge yapmanın gerekçelerine dair sorular sormak da demek oluyor. - DEVLET NİZAMIN DİREĞİDİR - MİLLET DEVLETİN ZEMİNİ - ŞEHİR, DEVLET- MİLLETİN VAROLUŞ ZEMİNİ
Bozuk saat bile günde iki kez doğru zamanı gösterir ya! Dünyanın çivisini çıkarıp eksenini kaydıran Trump da bir-iki konuda haklı. Geçen hafta sonu Biarritz’de toplanan G-7 zirvesine göz ucu ile baktıkça işte bunu gözledim.
1970’li yılların ping pong maçları ile yumuşayan Çin-ABD ilişkilerinde hep karşılıklı bir kuşku vardı. Çin kendini, etrafını kuşatan denizin mutlak sahibi olarak görüyor, Tayvan, Singapur, Macau ve Hong Kong üzerinde hak iddia ediyordu. SSCB, Doğu Avrupa ve Çin’in temsil ettiği komünizme karşı, dünyanın kefili ABD idi.
Hindu milliyetçisi BJP (Bharatiya Janata Parti-Hindistan Halk Partisi) liderliğindeki Hint Yönetimi Mayıs 2019’da yapılan genel seçimlerden tarihi bir zaferle çıktıktan sonra Keşmir’de radikal adımlar atmaya başladı. Önce Keşmir’deki güvenlik kuvvetlerini takviye eden Hint Yönetimi, 13 Temmuz 1931’deki ilk kitlesel Müslüman direnişine dayanan “Özgürlük Şehitlerini Anma Günü” anmaları öncesinde ayrılıkçı Müslüman liderlerin tamamını gözaltına aldı.
Çin ve Rusya 1960’ların başında yaşanan Çin-Sovyet Ayrılığı’ndan (Sino-Soviet Split) sonra özellikle de son yıllarda yakın ilişkiler kurmaya başlamıştır. Ağırlıklı olarak siyasi ve ekonomik boyutlarda yaşanan bu yakınlaşma diğer birçok alanda da gerçekleşmektedir; enerji, silah üretimi, ulusal para biriminde ticaret ile altyapı hizmetlerini destekleyen stratejik taşımacılık projeleri bunlara örnektir.
Devlet geleneğimizde yüksek emsalleri bulunan Meritokrasi’nin tarifi; toplumda bireylerin bilgi, bilgelik, beceri, çalışkanlık, analitik düşünce gibi yetenekleri ölçüsünde rol almalarıdır. Meritokrasi din, dil, ırk, yaş, cinsiyet gibi özelliklere bakmaksızın herkese fırsat eşitliği sunar ve başarıyı ödüllendirir.
Bir devlet açısından herhangi bir dış politika stratejisini tercih etmiş olmak, o devletin ulusal ıkarlarının ve özellikle varolmaya ilişkin amaçlarının –bazı istisnalar dışında– bütünüyle garanti altına alındığı anlamına gelmemektedir. Dolayısıyla, devletler gerek barış zamanlarında gerekse savaş zamanlarında, hangi dış politika stratejisini takip ederlerse etsinler,
Bendini aşıp taşan Çin, her yerde. Afrika’da, Asya’da, Orta Doğu’da, Doğu Akdeniz’de, Batı Avrupa’da ve Balkanlar’da. Üstelik bu son coğrafyada, onun geçmişte en büyük müttefiklerinden olan Arnavutluk var. - Acıların Olgunlaştıramadığı Balkanlar - Çin’in Marco Polo Sevdası, Hırvatistan’ın Toprak Bütünlüğü
Uluslararası anlamda sorunlar veya krizlere ilişkin tarihsel paradoks devletlerin varoluşlarıyla eşit bir süreci karşımıza çıkarmaktadır. Krizlere dair gelişmeler küresel olarak ifade ettiğimiz tüm sorunlarla temas halindedir.
Dünyada hiçbir ülkenin şu sıralar bir “altın çağ” yaşadığı düşünülemez. Küçük büyük her ülkenin kendi içinde ve birbiri ile sorunları var. - Dimyat’a Pirince Giderken, Evdeki Bulgurdan Olmak da Var - “Birinci Dünya”Ülkesi Sorunlarından Öte
Günümüzde NATO tarafından sağlanan güvenliğin bedelinin kim tarafından ve nasıl ödeneceği yönündeki tartışmalar ABD hegemonyasının tartışmaya açılması ve yeni hegemonya arayışlarının gün yüzüne çıkması ile eş zamanlı olarak cereyan etmektedir.
Türkiye - AB ilişkilerinde yeni bir sorunlu döneme, bile bile girildi. 1963 yılından bu yana sınanan sabrının öksesine yakalanan Türkiye, şimdi özellikle BREXİT ve mülteci sorunları girdabında yeni kadrolarla debelenmeye devam edecek olan AB nin sabrını sınıyor ve her iki taraf da birbirine karşı kaslarının gücünü ispata çalışıyor. - Yeni İttifaklar ve Unutulan Geçmiş - Derin Mavilikte Tehlikeli Dalış - Şimdi “Tavşana Kaç, Tazıya Tut” a Dikkat
Yunanistan’da Erken Seçim Yansımaları
SYRIZA (Sol İttifak) 2015’te Yunanistan’da iktidara geldiğinde Çipras’ın duruşu, gençliği, hızlı yükselişi hatta ateist olduğunu açıklaması çok tartışılmıştı. Ancak yine de sağın her daim güçlü bir taban bulduğu Yunanistan’da Çipras’ın, darmadağın olmuş Yunan ekonomisi ve iç siyasi bunalımla iyice hareketlenmiş Atina sokakları için umut olduğu da inkâr edilemezdi. - Solun Sonunda Sağın Yeniden Doğuşu - Yunanistan’da Taht Kavgaları
İster tek, ister çift haneli olsun, enflasyon ve enflasyon ile atbaşı yürüyen işsizlik, Türkiye’nin yeni karşılaştığı bir sorun değil. 2002 ile 2011 arasında geçen yaklaşık 8 - 9 altın altın yıl boyunca neredeyse unutmuştuk. - “Turfanda”dan Ötesine Dikkat - Kritik Eşik Aşılınca Kur ve Fiyat Değişmelerini İzlemek - Tehlikeli Sularda, “İstikrar” Gemisinin Kaptanı Kim Olmalı?
Bütün bilimsel ve tarihi dokümanlarda her şeyin suda başladığı klişesini bilmeyen yoktur sanırım. Bugün de okyanuslar ve rüzgârların insanın dünya üzerindeki varlığı için hayati ve zorunlu olduğu bilimsel kanıtlarla sabittir. Avrupa’nın ekonomik ve ticari hayatının Hanse olarak adlandırılan kıyı şehirlerinden başlayarak doğu istikametinde genişlediğini biliyoruz.
2017 yılı itibariyle 7.6 milyara ulaşan dünya nüfusunun yaklaşık olarak 1.9 milyarı (dünya nüfusunun % 26’sı ) 15 yaş altı çocuklardan oluşmaktadır. Hem sayısal olarak hem de toplumların gelişmişlik düzeyleriyle yakından ilgili olması nedeniyle, çocuk nüfusu dünya demografisi için önem arz etmektedir. Dünyanın farklı bölgelerinde milyonlarca çocuk iklime, yoksulluğa, savaş ve çatışma ortamlarına bağlı olarak çocuklar için elverişli olmayan şartlarda yaşamlarını sürdürmeye çalışmaktadır.
Çoğumuz çocukluğumuzdan bu yana duyduğumuz kabotaj kelimesinin yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti için ne anlama geldiğinin pek farkında değilizdir. Kabotaj, yüzyıllardır Osmanlıyı sömüren kapitülasyonların, yani ülkenin sömürülmesi için yabancılara izin verilen bir hakkın adıdır. Bu imtiyaz ile yabancılar Osmanlı limanları arasında deniz taşımacılığı yapabiliyorlardı. - "Lozan’da Ne Oldu?" - "Kabotaj ve Emperyalizm"
Hatırlanacağı gibi 1. Dünya Savaşı’nın resmen sona ermesinden tam bir yıl önce, yani Kasım 1917’de Balfour Deklarasyonu yayınlanmıştı. Bu Deklarasyon ile bölgeyi, yenik düşen Osmanlı ordusundan bilfiil devir alan Birleşik Krallık, yönetim yetkisini kullanarak Filistin topraklarında bir İsrail devletinin kurulmasını kolaylaştıracağını açıklamıştı. -
