"3. İstanbul Siber-Güvenlik Forumu (İSF): Yeni Teknopolitik Siber Uzay ve Türkiye“ konferansında bir sunumum olacak. Bu sunum dolayısıyla teknopolitik ve askeri kuvvetlerin teknolojiyle ilişkisini, özellikle de 5G'nin son durumunu çalıştım. Bu konuları okuyucularıma da 3-4 yazıda aktaracağım.
Zaten aynı kapsamda "dijital egemenlik" ya da "yerli haberleşme cihazları" derken "Ulak ne oldu?" diye düşündüğüm için, dün size bu dizinin ilk bölümünü "Kötü Biten Bir Başka Yerli Teknoloji Hikayesi diyerek, sunmuş oldum. O bölümün anlamını, eğer takip ederseniz yazı dizimiz sonunda daha iyi anlıyor olacaksınız.
Önce "Teknopolitik" kavramına yakından bakalım. Bu aynı zamanda benim T24 köşemin de adı. Çünkü artık, teknoloji dünyayı, ticareti, ekonomiyi, sağlığı, orduları yani her şeyi etkiliyor. Teknopolitik, teknolojinin dünya siyasetinde ve toplumsal yapıda oynadığı yeni rolü anlamak için kullanılan bir kavram. Bu kavram, teknolojinin ekonomik, politik ve kültürel dinamikleri nasıl dönüştürdüğünü ve yeni bir dünya düzeni inşa etmekte olduğunu anlatıyor. Teknoloji, artık sadece bir araç değil; sosyal, ekonomik ve özellikle de askeri alanlarda küresel güç dengelerini şekillendiren stratejik bir güç haline geldi.
Teknopolitik'in ana unsurları
Şimdi Teknopolitik'in neyi nasıl etkilediğine daha yakından bakalım;
1. Dijital ekonomi ve inovasyon yarişi Dijitalleşme, ekonomilerin dönüşümünü hızlandırarak verimliliği artırıyor ve yeni iş modelleri yaratıyor. Devletler ve şirketler, yapay zekâ, blokzincir, biyoteknoloji ve veri analitiği gibi alanlarda üstünlük sağlamaya çalışıyor. Teknolojiye yatırım yapan ülkeler ekonomik olarak güçlenirken, bu yarışa giremeyen ülkeler ekonomik bağımlılıkla karşı karşıya kalabiliyor.
2. Dijital egemenlik ve siber güvenlikDijitalleşme ile birlikte, devletlerin "dijital egemenlik" kavramı önem kazandı. Siber saldırılar, bilgi güvenliği ve veri gizliliği gibi konular, ülkelerin güvenlik stratejilerinde ön plana çıkıyor. Siber casusluk ve veri savaşları gibi tehditler, devletler arasında gerginliğe yol açıyor ve güvenli dijital altyapıların inşasını zorunlu kılıyor.
3. Yapay zekâ ve otonom sistemler Yapay zekâ, hem ekonomik üretim süreçlerinde hem de askeri stratejilerde önemli bir rol üstleniyor. Otonom sistemler, savaş alanında ve güvenlik sektöründe insan gücüne olan ihtiyacı azaltarak stratejik avantajlar sağlıyor. Ancak, bu teknolojilerin kontrolü ve etik sorumlulukları üzerine ciddi tartışmalar yapılıyor.
4. Veri ve mahremiyet yönetimi Veri, dijital çağın petrolü olarak kabul ediliyor. Devletler ve şirketler, veriye dayalı karar alma süreçleri ile küresel ölçekte etkinlik kazanıyor. Bu da bireysel gizlilik haklarının ve veri güvenliğinin korunmasını zorlaştırıyor. Veri toplama ve işleme süreçlerinin düzenlenmesi konusunda küresel standartlara ihtiyaç duyuluyor.
5. Teknoloji ve sosyal yapı Teknoloji, toplumsal dinamikleri değiştiriyor ve yeni sosyal yapılar oluşturuyor. Sosyal medya, bireylerin bilgiye erişim biçimlerini ve iletişim tarzlarını dönüştürüyor. Dijital vatandaşlık, ifade özgürlüğü ve internet sansürü gibi konular, teknoloji ile toplumsal yapının kesişim noktasında önemli tartışmalar yaratıyor.
Teknopolitik ve geleceğe etkisi
Teknopolitik, gelecekte uluslararası ilişkileri ve toplumları derinden etkilemeye devam edecek. Teknolojiye hakim olan ülkeler, küresel güç dengesinde daha fazla söz sahibi olacaklar. Öte yandan, teknolojinin toplumları daha kapsayıcı veya daha bölücü bir şekilde nasıl şekillendireceği sorusu, politika yapıcıların üzerinde düşünmesi gereken önemli bir konu olarak karşımızda duruyor.
Bu bağlamda, teknopolitik kavramı, sadece teknolojik ilerlemenin değil, aynı zamanda bu ilerlemenin toplumlar, kültürler ve değerler üzerindeki etkilerini de anlamak için kritik bir araçtır.
Ancak daha önemlisi, teknopolitik kavramının ülke güvenliği ve askeri kuvvetler üzerindeki etkisini anlamaktır. Teknopolitik ile askeri kuvvetler (ordu) arasındaki ilişki, teknoloji, politika ve askeri stratejinin kesişiminde yer alır. Teknopolitik, teknolojinin politik, sosyal ve ekonomik güç yapılarını etkilemek için nasıl kullanıldığına atıfta bulunur ve ordu genellikle bu dinamikte merkezi bir rol oynar. İlişkinin temel yönleri şunlardır:
1. Askeri stratejide teknopolitika
Silah sistemleri geliştirme: Politik kararlar, insansız hava araçları, yapay zekâ destekli silahlar ve siber araçlar gibi gelişmiş askeri teknolojilerin geliştirilmesini sağlar.
Askeri-endüstriyel kompleks: Hükümetler, savunma yüklenicileri ve endüstriler arasındaki teknolojik yenilik için iş birliği genellikle teknopolitik öncelikleri yansıtır.
Caydırıcı olarak teknoloji: Milletler, düşmanları caydırmak ve nüfuz sağlamak için teknopolitik bir strateji olarak nükleer silahlar veya hipersonik füzeler gibi son teknoloji teknolojilere yatırım yapar.
2. Siber savaş ve dijital teknopolitik
Siber güvenlik: Ordular giderek daha fazla ulusal kritik altyapıları siber saldırılardan korumaya çalışmaktadır.
Saldırgan siber yetenekler: Ülkeler, güç yansıtmak veya rakiplerinin sistemlerini bozmak için siber cephanelikler geliştirir ve dijital teknolojiler üzerindeki kontrolün teknopolitik önemini vurgular.
Bilgi savaşı: Propaganda veya politik istikrarsızlık için bilgiyi manipüle etmek amacıyla teknolojinin kullanılması hem teknopolitik hem de askeri operasyonların kapsamına girer.
3. Jeopolitik rekabet ve askeri teknopolitik
Silahlanma yarışları: Üstün askeri teknoloji için küresel rekabet, Soğuk Savaş'ta veya modern süper güçler (örneğin ABD ve Çin) arasında görülenler gibi teknopolitik güç mücadelelerini yansıtır.
Teknoloji egemenliği: Askeri olarak yerli teknolojiye güvenmek, yabancı sistemlere olan bağımlılığı azaltmak ve güvenliği artırmak için kullanılan bir teknopolitik stratejidir.
4. Askeri örgütlenmede teknopolitik
Dijitalleşme ve yapay zekâ: Teknolojik gelişmeler, yapay zekâ tarafından geliştirilen karar alma süreçleri de dahil olmak üzere orduların nasıl işlediğini etkiler.
Otomasyon ve Robotik: Askeri bağlamlarda otonom insansız hava araçlarının ve robotların tanıtılması, stratejileri ve güç dengesini yeniden şekillendirir.
5. Teknopolitik ve sivil-askeri ilişkiler
Gözetleme teknolojisi: Askeri düzeyde gözetleme araçları genellikle sivil yönetime girerek gizliliği ve sivil özgürlükleri etkiler, bu da teknopolitik tartışmalarda derinlemesine yer alan bir konudur.
Teknopolitikanın teknoloji politikasi üzerindeki etkisi: Bazı ülkelerde askeri öncelikler, Ar-Ge için fonlama da dahil olmak üzere ulusal teknoloji stratejilerini önemli ölçüde şekillendirir.
Örnekler:
Manhattan Projesi: Teknopolitik ve askeri hedeflerin nükleer silahlar yaratmak için bir araya geldiği ve küresel güç dinamiklerini değiştirdiği tarihi bir örnek. Siber Casusluk (örn. Stuxnet): Askeri ve siyasi aktörlerin stratejik hedeflere ulaşmak için ileri teknolojiyi kullanması için enteresan bir örnektir.
Özetle, teknopolitika ve askeri güçler arasında derin bir ilişki vardır; teknoloji hem bir araç hem de askeri etkinliği, stratejik kararları ve küresel politik dinamikleri etkileyen bir güç alanı olarak hizmet etmektedir. Bu nedenle yarın Askeri Kuvvetlerin hangi teknolojilere odaklanması gerektiğine dalacağız... (T24)
_png_2025_10_6_85515a2b-2245-4adc-a01f-3e83d1e42291.png "Dijital Planlama ve Eşitlik Arayışı: Yapay Zekâ, Bilgi Sorunu ve Marksist Perspektif")
