2022'nin sonlarında Japonya, Çin'in artan ekonomik ve askeri etkisi nedeniyle güvenlik ortamının kötüleşmesiyle ilgili artan endişeleri yansıtarak Ulusal Güvenlik Stratejisi'ni (NSS) dokuz yıl sonra ilk kez revize etti. Revize edilen strateji, uluslararası işbirliğini geliştirme ve Japonya'nın diplomatik, savunma, ekonomik, teknolojik ve istihbarat yeteneklerinin birleşimi olan 'kapsamlı ulusal gücü' artırma konusundaki odaklanmasıyla dikkat çekiyor. Yeni NSS'de Tokyo, işbirliği yoluyla bölgesel istikrarı artırmak için iki dış yardım planını önemli stratejik kanallar olarak vurguluyor: yeni bir diplomatik araç olan Resmi Güvenlik Yardımı (OSA) ve mevcut uluslararası kalkınma programı olan Resmi Kalkınma Yardımı (ODA).
Japonya'nın Dış Yardım Planlarındaki Değişiklikler
OSA, benzer düşünen ülkelerin güvenlik ve caydırıcılık yeteneklerini mali yardım, askeri ekipman ve malzemelerle güçlendirmek için tasarlanmıştır. OSA, Japonya'nın askeri yardım sağlayan ilk işbirliği programı olsa da ODA programı sosyal ve ekonomik kalkınma projeleriyle sınırlıdır. OSA, 'Savunma Ekipmanı ve Teknolojisinin Transferi Üzerine Üç İlke' ve Uygulama Kılavuzları kapsamındaki ihracat kontrollerine tabidir.
Haziran 2023'te Japonya, uluslararası kalkınma politikasının kılavuzu olan Kalkınma İşbirliği Şartı'nı da değiştirdi. Bu güncelleme, ODA ve diğer uluslararası işbirliği sistemlerinin daha stratejik kullanımını hedefliyor ve Japonya için 'olumlu bir uluslararası ortam' yaratmayı amaçlıyor. Bu stratejik düşüncedeki değişimin önemli bir faktörü, Çin'in artan iddialılığına yanıt verme ihtiyacıydı. Yeni şart, Japonya'nın karşılaştığı zorluklar arasında jeopolitik rekabetin yoğunlaşmasını ve 'güç kullanarak statükoyu tek taraflı olarak değiştiren eylemleri' tanımlıyor.
İlk OSA Projeleri
Japonya, Nisan 2023'te OSA'yı stratejik olarak önemli ülkelere denizcilik yardımı sağlayarak başlattı. Örneğin, Japonya, Bangladeş Donanması'na devriye gemileri ve Filipinler Donanması'na kıyı gözetim radar sistemleri gönderdi. 2023/24 mali yılında, Bangladeş, Fiji, Malezya ve Filipinler'e yaklaşık 2 milyar yen (15 milyon ABD doları) OSA hibesi sağlandı.
Daha Proaktif Bir Kalkınma İşbirliği Stratejisi
Japonya'nın dış yardım planlarındaki ikinci değişiklik, Kalkınma İşbirliği Şartı'nın daha güçlü bir ekonomik güvenlik odağı içerecek şekilde revize edilmesidir. 'Ortak Gündem İçin Ortak Yaratım Girişimi' (Co-creation Initiative) tanıtıldı. Bu girişim, Japonya'nın kalkınma politikasını bağışçı-alıcı ilişkisinden karşılıklı işbirliği yönünde yeniden çerçeveliyor.
Görünüm
OSA'nın ve Kalkınma İşbirliği Şartı'nın revizyonu, Japon dış yardım politikalarında savunma ve ekonomik güvenliğe vurgu yaparak önemli bir değişimi işaret ediyor. Ancak, bu planların başarısı, bütçe tahsisine ve ODA ile OSA planları arasındaki stratejik uyuma bağlıdır.
(International Institute for Strategic Studies (IISS) tarafından aynı başlıkla yayımlanan yazının çevirisidir - Yazar Jumpei Ishimaru)