Uzay-Nükleer Eskalasyon Riskleri

Makale

Uzay sistemleri, Çin, Rusya ve Amerika Birleşik Devletleri için nükleer ve nükleer olmayan görevlerde temel bir öneme sahiptir ve uzay alanı, ulusal güvenlik stratejilerinde merkezi bir rol oynamaktadır. Üç devlet arasındaki stratejik rekabet ve çekişme ortamında, tehdit algıları en kötü senaryo düşünce seviyelerini sergileyerek, uzay sistemlerini içeren saldırılar veya olaylara güçle yanıt vermeye hazır olduklarını göstermektedir....

Nivedita Raju & Dr. Wilfred Wan

Uzay sistemleri, Çin, Rusya ve Amerika Birleşik Devletleri için nükleer ve nükleer olmayan görevlerde temel bir öneme sahiptir ve uzay alanı, ulusal güvenlik stratejilerinde merkezi bir rol oynamaktadır. Üç devlet arasındaki stratejik rekabet ve çekişme ortamında, tehdit algıları en kötü senaryo düşünce seviyelerini sergileyerek, uzay sistemlerini içeren saldırılar veya olaylara güçle yanıt vermeye hazır olduklarını göstermektedir. Uzayda tırmanma riskleri, özellikle nükleer silahların caydırıcı rolünün stratejik etkisi olan daha fazla yeteneği içermeye doğru genişledikçe büyüyor gibi görünmektedir. Dış uzay, nükleer silahlar ve ilgili sistemlerin kesişimindeki tırmanma dinamiklerini etkileyecek farklı değişkenler bulunsa da (uzay–nükleer kesişim), bazı faktörler açıkça tırmanma riskine katkıda bulunmaktadır. Bunlar arasında stratejik belirsizlik ve potansiyel nükleer karşılamanın ne tür eylemlerde bulunabileceği konusundaki belirsiz kırmızı çizgiler bulunmaktadır. Bu belirsiz kırmızı çizgiler, uzay operasyonlarındaki birçok belirsizlik tarafından daha da belirsizleşmektedir, örneğin yörüngelerin kalabalık olması, potansiyel sivil zarar düşünceleri, uzayda ticari aktörlerin rolü ve yapay zekanın uzay sistemlerine entegrasyonu gibi. Bu nedenle, ek uzay–nükleer ilişkilendirilmiş risk azaltma önlemleri hayati önem taşımaktadır. Bu makale, Çin, Rusya ve ABD'nin düşünmesi için çok taraflı, ikili ve tek taraflı düzeylerde önlemler önermektedir.
  1. GİRİŞ
Eskalasyon riskleri, özellikle potansiyel nükleer silah kullanımı riski, kötüleşen devlet ilişkileri, çöken küresel silah kontrolü ve silahsızlanma mimarisi ve devam eden bölgesel çatışmaların ortasında artıyor.Ayrıca, küresel jeopolitik bağlamın kötüleşmesine ek olarak, uzaydaki gelişmeler, bu alanı daha karmaşık ve silahlanmış hale getirmiştir. Ancak uzaydaki eğilimlerin eskalasyon dinamikleriyle etkileşimi hala çok az anlaşılmış durumda. Bu sınırlı anlayış, uzayın stratejik önemine rağmen, özellikle uzay sistemlerinin nükleer caydırıcılık uygulamalarındaki rolü göz önüne alındığında dikkat çekicidir.

Bu makale, uzay, nükleer silahlar ve ilgili sistemlerin kesişimindeki eskalasyon risklerini (uzay-nükleer bağlantısı) belirlemeyi amaçlamaktadır. Çağdaş stratejik rekabet ve çekişmenin ana aktörleri olan Çin, Rusya ve Amerika Birleşik Devletleri'ne odaklanır. Rusya ve ABD, dünya genelinde en büyük nükleer silah stoklarına sahiptirler, Çin ise bildirildiğine göre kapsamlı bir modernizasyon programı aracılığıyla arsenali artırmaktadır. Üç devlet de uzay sistemlerine güvenmekte ve bunları nükleer caydırıcılık uygulamalarının bir parçası haline getirmişlerdir; bu uygulamalar arasında füze erken uyarı, komuta kontrol ve iletişim, istihbarat, gözetleme ve keşif (ISR) ile navigasyon bulunmaktadır. Ancak entegrasyon derecesi üç devlet arasında değişmektedir, bu da belirli bir uzay sistem türünün stratejik öneminin devlete bağlı olarak farklılık gösterebileceği anlamına gelir. Her üçü de uzay sistemlerini tehlike altında tutabilecek, bozulma, hasar veya yok etme tehdidi altındaki karuzer yeteneklere sahiptir.

Çin, Rusya ve ABD'nin uzayda karşı karşıya gelmesi, nükleer silah kullanımına kadar olan tırmanma potansiyeli göz önüne alındığında büyük endişe yaratmaktadır. Uzay alanındaki çatışmalar, aşağıdaki senaryoları içerebilir (ancak bunlarla sınırlı değildir): (a) stratejik olarak değerli uzay sistemlerinin saldırıya uğradığı veya yakın bir tehdit algılandığı çatışma; (b) uzay sistemlerinin (veya yakın bir gelecekte kullanılacak gibi algılanan) saldırıya geçilmesi, bunlar arasında geleneksel saldırı için etkin bir şekilde kullanılması; (c) uzaydaki faaliyetlerin veya çatışmanın diğer alanlara yayıldığı çatışma, örneğin bir anti-satellite testinin geleneksel bir tepkiye neden olması; ve (d) var olan bir yeryüzü çatışmasının taraflarının savaş alanını genişleterek uzay sistemlerine yönelik saldırılar gerçekleştirdiği çatışma.

Ancak, bu senaryoların nükleer tırmanmaya neden olup olmadığı, bir dizi değişkenin bir fonksiyonudur. Bu değişkenler arasında, özellikle belirli bir uzay sisteminin stratejik önemi, saldırının doğası (kinetik veya kinetik olmayan yeteneklere sahip olup olmaması), saldırıyı atfetme yeteneği ve bu senaryoların ortaya çıkabileceği daha geniş bağlam bulunmaktadır. Bu makale, bu risk sürücülerini keşfedecek ve uzay-nükleer bağlamdaki tırmanma dinamiklerini ele alacaktır. İkinci Bölüm, üç devletin nükleer silahları ve stratejik olarak önemli uzay sistemleri etrafındaki tehdit algılarını, ulusal doktrinler, politikalar ve retorik temelinde analiz eder. Bu bölüm, bu sistemlere ilişkin devletlerin ifade ettikleri nükleer tırmanma eşiğine odaklanır. Üçüncü Bölüm, bu değerlendirmeleri temel alır ve uzay-nükleer bağlamda belirli faaliyetleri ele alır ki bunlar kırmızı çizgileri aşmak ve potansiyel nükleer karşılık yaratmak olarak yorumlanabilir. Ayrıca, uzay operasyonlarına özgü stratejik belirsizlikler, yapay zekânın uzay sistemlerine entegrasyonu ve uzay alanındaki ticari aktörlerin rolü konusundaki olası yanlış algılar da dahil olmak üzere tırmanma dinamiklerine katkı sağlayabilecek diğer değişkenleri belirler. Dördüncü Bölüm, uzay-nükleer ile ilgili risk azaltma önlemlerini önermektedir. Makale, beşinci bölümde bazı sonuç düşünceleriyle sona erer.
  1. Tehdit Algılamaları
Tehdit algılamaları, alınan sinyaller ve muhalif niyetlere dair varsayımlar, toplam ve göreceli güç veya yetenekler, daha geniş jeopolitik veya çevresel faktörler gibi bir dizi faktör tarafından subjektif olarak belirlenir. ABD, Çin ve Rusya'yı açıkça ulusal güvenliğe yönelik ana tehditler olarak adlandırmış ve benzer şekilde, bu ülkeler de karşılıklı olarak, nükleer, uzay ve güvenlik politikalarında belirli referanslarla bu tehditleri belirtmiştir. Bu bölüm, sırasıyla, ABD, Rusya ve Çin'in ulusal ve çok taraflı forumlardaki öğretileri, kuvvet yapıları, politikaları ve retoriği bağlamında, uzay sistemleriyle ilgili tehdit algılamalarını ve nükleer eşikler bağlamında inceler. Bu tehdit algılamalarının analizi hem kasıtsız hem de kasıtlı nükleer tırmanma için potansiyel yolları işaret eder.

Amerika Birleşik Devletleri

kleer Eşik ve Uzay Tehditleri

2022 ABD Nükleer Durum Değerlendirmesi, 2022 Ulusal Savunma Stratejisi ile birlikte yayımlanmış olup, nükleer silah kullanımının "ABD'nin veya müttefiklerinin ve ortaklarının hayati çıkarlarını savunmak için aşırı durumlarda düşünüleceğini" belirtmektedir.Ayrıca, "iki nükleer silahlı devletle hemen hemen aynı anda çatışmanın aşırı bir durum teşkil edeceği" belirtilmiştir; bu ifade, Çin ve Rusya'nın oluşturduğu 'büyük ve artan nükleer tehdit' üzerine gelen metni takip eder ve 2022 Ulusal Savunma Stratejisi de bu iki devlete atıfta bulunarak 'iki büyük gücü caydırma zorluğunu vurgular. 2018 öncesinin söylemini yineleyen 2022 Nükleer Durum Değerlendirmesi, nükleer silahların caydırıcı rolünün nükleer saldırıdan 'dar bir yelpazede diğer yüksek sonuçlu, stratejik düzeydeki saldırılara' kadar uzandığını belirtir. Belge ayrıca nükleer silahların, "ABD veya müttefikleri ve ortaklarına karşı stratejik etkisi olan saldırılara" ve "tüm türde stratejik saldırılara karşı caydırma rolü olabileceğini" doğrular. Ancak, neyin stratejik veya stratejik düzeyde bir saldırı teşkil ettiği, stratejik etkilere veya yüksek sonuçlara sahip olacağı konusunda detay verilmemiştir. Fakat, 2018 versiyonu, 'önemli olmayan nükleer stratejik saldırıları' ABD, müttefik veya ortak sivil nüfuslarına veya altyapısına yönelik saldırılar, ABD veya müttefik nükleer kuvvetlerine yönelik saldırılar veya komuta kontrolü veya uyarı ve saldırı değerlendirme yeteneklerine yönelik saldırılarla ilişkilendirmiştir.

Özellikle Ekim 2023 tarihli Kongre Komitesi Stratejik Duruş Raporu, ABD'nin Çin ve Rusya'dan gelebilecek potansiyel ortak saldırılara karşı nükleer modernizasyonu ve gelecekteki genişlemeyi "tam ve acil bir şekilde uygulamasını" önermektedir. Bu, nükleer silahların doktrinde muhtemelen daha geniş bir rol oynaması potansiyelini ortaya koyabilir. Resmi ABD politikası olmasa da, bu iki parti tarafından hazırlanan kongre raporu aynı zamanda "Çin veya Rusya ile gelecekte olası bir çatışmanın muhtemelen ABD ana karası ve uzay ile siber alanlardaki varlıklara yeni kinetik ve kinetik olmayan saldırıları içereceğini" belirtmektedir, bu da böylesi saldırıları caydırmanın ve yenmenin önemini daha da vurgular. Uzayın stratejik değeri ve nükleer doktrin bağlamında önemi konusundaki düşünce, ABD politika belgelerinin genelinde açıkça görülmektedir. Örneğin, 2022 Ulusal Savunma Stratejisi, karşı-uzay silahlarını, 'eskalasyon süreçlerini karmaşıklaştıran ve stratejik istikrar için yeni zorluklar yaratan' diğer teknolojiler arasında listeler. Başka bir yerde, uzay teknolojileri, kinetik çatışmayı değiştirme potansiyelleri ve 'günlük ABD tedarik zinciri ve lojistik operasyonlarına yönelik tehditleri' nedeniyle vurgulanmaktadır.

ABD, uzayda çatışma veya karşı karşıya gelmeyi kaçınılmaz olarak görmemekle birlikte, ulusal doktrin ve politikalarında kendini savunma hakkını sürekli olarak vurgulamaktadır. Son yirmi yıl boyunca uzay güvenliği politikalarının çerçevelenmesiyle ilgili önemli bir çıkarım, 2011 Ulusal Güvenlik Uzay Stratejisi, 2020 Uzay Kuvvetleri için Uzay Gücü Doktrini, 2021 Uzay Öncelikleri Çerçevesi ve 2022 ABD Savunma Bakanlığı Uzay Politika Direktifi gibi belgelerde sürekli olarak vurgulanan, alanda saldırıyı önleme, caydırma veya yenme üzerinedir. ABD'nin ulusal politikaları ayrıca 2002'de güncellenmiş olan Uzay Operasyonları Doktrini'nde tanımlanan 'uzay üstünlüğü' terimini içermektedir; bu terim, "belirli bir zamanda ve yerde, karşıt kuvvet tarafından engellenmeden, bir kuvvetin diğer kuvvete karşı uzayda üstünlük derecesi" olarak tanımlanır. Terimin kullanımı, Başkan Barack Obama'nın yönetimi altında başlamış ve Donald J. Trump ile Joe Biden yönetimleri altında devam etmiştir. ABD yetkilileri, 2023 tarihli gizli bir güncellemenin, 'düşman uzay yeteneklerinin bastırılmasına odaklandığına dair raporlarla terimi yeniden değerlendirebilirler (bu, ABD Hava Kuvvetleri'nin düşman hava savunmalarının bastırılması konseptine benzer).

Son on yıl içinde ABD, uzayın bir 'savaş alanı' olduğunu ilan etmiştir, bu ifade 2020 Savunma Uzay Stratejisi'nde de yer almaktadır. Bu çerçeveleme, ABD'nin uzay alanında çatışma veya en azından karşı karşıya gelmeye yönelik artan bir hazırlık veya hazırlık düşüncesini yansıtmaktadır.

Son yıllarda ABD, özellikle 2019'da ABD Uzay Kuvveti'nin kurulmasıyla, bazı kurumsal yapılanmalara da girişti ve hem ABD Uzay Komutanlığı'nın hem de yeni Uzay Kuvveti'nin görevlerini gözden geçirdi. Uzay Kuvveti, kuvvetleri düzenlemek, eğitmek ve donatmak amacıyla kurulmuştur ve 'ABD'ye uzayda, uzaydan ve uzaya özgürlük sağlamak; uzay operasyonları düzenlemek ve ABD'nin uzaydaki çıkarlarını korumak' için faaliyet göstermektedir. 2023'te Uzay Kuvveti, 'rakip uydu hedefleme' amacıyla özel bir birimi faaliyete geçirdi. ABD Uzay Komutanlığı ise, ABD askeri kuvvetlerinin diğer kollarıyla birlikte çalışmak için ayrılmış olan başka bir organizasyon dalıdır. 2023 tarihli sınıflandırılmış Güç Birleşik Yayını 3-14'e göre uzay operasyonlarıyla ilgili güncellemede, sorumluluk alanının deniz seviyesinden 100 kilometre yükseklikte başlayarak ve 'ex-jiosenkron' yörüngesine kadar uzandığı bildirildi- yani, yaklaşık 36,000 km yüksekliğindeki sabit konumlu yörüngeden öteye uzanmaktadır.
ABD'nin uzay sistemlerine karşı 'düşmanca eylemlere karşı tepki verme' düzeyi, 'aktif uzay savunması' kavramında da yansımaktadır. Bu, tehditlerin etkinliğini azaltmak için 'doğrudan eylemler' olarak tanımlanan, çeşitli silah sistemlerinin bir karışımını kullanmayı içerir. ABD'nin Çin ve Rusya'dan gelen tehditleri anlık ve ciddi olarak algılaması ve vurgu yaptığı 'tepki' üzerinde, ABD'nin kendisini kısa bir zaman çerçevesi içinde harekete geçmeye hazırladığını göstermektedir.

Çeviren: Beyza BEYENAL

Devamı için tıklayınız.
 
 
Bu içerik Marka Belgesi altında telif hakları ile korunmaktadır. Kaynak gösterilmesi, bağlantı verilmesi ve (varsa) müellifinin/yazarının adı ile unvanının aynı şekilde belirtilmesi şartı ile kısmen alıntı yapılabilir. Bu şartlar yerine getirildiğinde ayrıca izin almaya gerek yoktur. Ancak içeriğin tamamı kullanılacaksa TASAM’dan kesinlikle yazılı izin alınması gerekmektedir.

Alanlar

Kıtalar ( 5 Alan )
Aksiyon
 İçerik ( 2769 ) Etkinlik ( 223 )
Alanlar
TASAM Afrika 77 649
TASAM Asya 98 1109
TASAM Avrupa 23 649
TASAM Latin Amerika ve Karayip... 16 67
TASAM Kuzey Amerika 9 295
Bölgeler ( 4 Alan )
Aksiyon
 İçerik ( 1406 ) Etkinlik ( 54 )
Alanlar
TASAM Balkanlar 24 297
TASAM Orta Doğu 23 623
TASAM Karadeniz Kafkas 3 297
TASAM Akdeniz 4 189
Kimlikler ( 2 Alan )
Aksiyon
 İçerik ( 1304 ) Etkinlik ( 78 )
Alanlar
TASAM İslam Dünyası 58 786
TASAM Türk Dünyası 20 518
TASAM Türkiye ( 1 Alan )
Aksiyon
 İçerik ( 2054 ) Etkinlik ( 83 )
Alanlar
TASAM Türkiye 83 2054

Çin – Afrika İş Birliği Forumu (FOCAC) aracılığıyla ilişkilerini kurumsallaştıran ve 21. yüzyılda Afrika’daki rekabetin çıtasını yükselten Pekin, günümüzde Afrika’nın dış ilişkilerinde en çok dikkat çeken aktör konumundadır. Çin, Afrika ile ilişkilerini “kazan – kazan iş birliği“ ve “kapsamlı strat...;

2000 yılından bu yana üç yılda bir dönüşümlü olarak gerçekleştirilen forumlar, Çin – Afrika ilişkilerini kurumsallaştıran iş birliği platformu olarak bilinmektedir. 2006, 2015 ve 2018’deki buluşmalar, Devlet ve Hükûmet Başkanları düzeyindeki yoğun katılımlarla “2006 Pekin Zirvesi ve 3. FOCAC”, “2015...;

Sovyetler Birliği’nin dağılması, 20. yüzyılın en kritik siyasi olaylarından biri olarak kabul edilmektedir. Bu olay, yalnızca bir süper gücün çöküşünü değil, aynı zamanda küresel siyaset ve ekonomi üzerinde derin ve kalıcı etkiler yaratmıştır. Sovyetler Birliği’nin dağılma süreci, ideolojik çatışmal...;

İsrail'in 2023 Gazze operasyonun bir geçmişi var. ''İkinci İntifa'' olarak da adlandırılan (2000-2005) İsrail ve Filistinliler arasında artan şiddet olaylarının yaşandığı Gazze'de, sık sık tekrarlanan İsrail saldırıları ve operasyonları ile başlamıştır. Çatışmalar 2008 başlayıp 2009 biten Gazze...;

Çin Komünist Partisi Merkezi Komitesi 18 Temmuz 2024 de partinin 20. Ulusal Kongresinde alınan kararları hayata geçirmek için reformların derinleştirilmesi ve ülkenin her alan ve her şehirde, her kırsalda ve sektörde modernizasyonu için kolları sıvadı. ;

Amerika Birleşik Devletleri normal bir büyük güç haline gelirse dünya nasıl bir yer olurdu? Burada sorulan, Amerika Birleşik Devletleri'nin tamamen izolasyonist bir tutuma geri dönmesi değil, tarihte birçok büyük gücün genellikle dar çıkarcı ve sıkça sömürücü şekilde davrandığı, liberal düzenin dü...;

2000’li yılların başından itibaren görünür hale gelmeye başlayan söz konusu en büyük tehdit Rusya menşeili olarak ifade edilmektedir. Öyle ki o yıllardaki gelişmeler bunun göstergelerindendir. Buna karşın Rusya-Ukrayna arasındaki silahlı çatışmaların başlamasıyla ortaya çıkan yeni konjonktür başta A...;

Altın; fiziksel özellikleri, kültürel önemi, ekonomik rolleri ve tarihsel faktörlerin bir kombinasyonu nedeniyle yüzyıllardır talep görmekte. Altının tarih boyunca çok değerli olmasının başlıca nedenlerinden biri fiziksel özelliği. Altın her şeyden önce oldukça dayanıklı bir maden. Kararmaz, aşınmaz...;

10. İstanbul Güvenlik Konferansı (2024)

  • 21 Kas 2024 - 22 Kas 2024
  • İstanbul - Türkiye

7. Türkiye - Körfez Savunma ve Güvenlik Forumu

  • 23 Kas 2023 - 24 Kas 2023
  • İstanbul Kent Üniversitesi Kağıthane Kampüsü -
  • İstanbul - Türkiye

6. Türkiye - Afrika Savunma Güvenlik ve Uzay Forumu

  • 23 Kas 2023 - 24 Kas 2023
  • İstanbul Kent Üniversitesi Kağıthane Kampüsü -
  • İstanbul - Türkiye

9. İstanbul Güvenlik Konferansı (2023)

  • 23 Kas 2023 - 24 Kas 2023
  • İstanbul Kent Üniversitesi Kağıthane Kampüsü -
  • İstanbul - Türkiye

Rusya'nın hem Avrasya bölgesine hâkim olmak hem de dünya politikalarında lider aktörlerden biri olmak amacıyla geliştirdiği Avrasyacılık tartışmaları, analitik olarak klasik ve modern olarak değerlendirilebilir.

1 - İKT Üyesi Ülkeler Düşünce Kuruluşları Forumu 28 - 30 Ocak 2010 tarihleri arasında İstanbul’da yapıcı ve samimi bir ortam içinde cereyan etmiştir.