9 Mayıs 2012 tarihinde İran Dışişleri Bakanlığı ev sahipliğinde, Politik ve Uluslararası Çalışmalar Enstitüsü (IPIS) tarafından Tahran’da “Türkiye ve İran arasında Tarih ve Medeniyet Diyaloğu“ konulu bir toplantı gerçekleştirilmiştir. Türkiye’den çok sayıda akademisyen ve uzmanın katılımıyla gerçekleşen Toplantı, iki ülkenin dışişleri bakanlarının mesajlarının okunması ile başlamıştır. Toplantı da TASAM Başkan Temsilcisi katılımı ile temsil edilmiştir. Okunan mesajlarda İran Dışişleri Bakanı Ali Ekber Salihi iki ülke arasındaki çok boyutlu ilişkilerin gelecekte de sürmesi ve iş birliği içinde olmanın önemini vurgularken, Türkiye Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu tarihe vurgu yaparak, kültürel alandaki etkileşimin yoğunluğuna dikkat çekmiş ve Mevlana’nın “Biz ayırmak için değil, birleştirmek için geldik“ sözünü hatırlatmıştır.
Türkiye’nin Tahran Büyükelçisi Sayın Ümit Yardım da Toplantı’ya katılarak bir konuşma yapmıştır. İki ülke arasındaki akademik ilişkilerin zayıflığının giderilmesi gerektiğine dikkat çeken Büyükelçi, çağdaş Türk edebiyatının İran’da bilinmediğini belirterek bu konuda karşılıklı değişim yapılması gerekliliğinin faydalı olacağını belirtmiştir. Büyükelçi Yardım; yaşanan iniş çıkışların önüne geçebilmek amacıyla Türkiye ve İran arasındaki düşünce paylaşımının önemli olduğunu sözlerine eklemiştir.
Toplantı’da yapılan konuşmalarda birçok katılımcı tarafından iki ülke arasındaki etkileşimin tarihsel köklerinin çok eskilere dayandığı, Türkiye ve İran’ın birbirinin farklılıklarına saygı duyarak tarihten bugüne komşuluk ve medeniyet ilişkilerini her zaman devam ettirdikleri belirtilmiştir. Bazı konularda farklı düşünceler olsa bile bunların ancak tali konular olacağı da eklenmiştir.
Toplantı’da ortaya konan bir başka öneri ise, Bölge’yi Bölge’nin gözünden görmek için iş birliği ve iletişim bağlarının güçlendirilmesidir. Komşuların birbirine yakınlığı ve kendi topraklarından dış etkiler olmadan birbirlerine bakıp anlamalarının gerekliliği ortaya konmuştur. Geçmişten ders alarak; iki ülkenin zaman ve enerjisini boşa harcama lükslerinin olmadığı, mantıklı bir şekilde iş birliği içinde olunması gerekliliği belirtilmiştir. Toplantı’da iki ülkenin devlet geleneklerinin gücüne dikkat çekilmiş ve medeniyete yaptıkları katkının önemi vurgulanmıştır. İki ülke tarihinde ticari ilişkilerin ve tabii olarak rekabetin de varolduğuna değinilmiştir. Bazı fikir ayrılıkları olmasına rağmen iki ülke ilişkilerinin tarihteki en iyi seviyede olduğu ve birbirlerini destekledikleri belirtilmiştir. Aynı şekilde Bölge’nin kaderinin dışarıdan belirlenmesine izin verilmemesi gerekliliği de ifade edilmiştir. Türkiye ve İran’ın Bölge’de güç olarak var oldukları ve gelecekte de bunun devam edeceği öngörülerek Bölge’ye karşı sorumluluklarını gerçekleştirmek için doğru zamanın şimdi olduğu dile getirilmiştir.
Toplantı, jeopolitik ve medeniyet arasındaki bağlantı sebebiyle başlatılan bu diyaloğun “Yeni Ortadoğu“ konulu bir sonraki toplantıda Türkiye’de ya da Tahran’da gerçekleştirilmesi dileği ile sona ermiştir.