2. Uluslararası Ortadoğu Kongresi Başkan Şensoy’un Açılış Konuşması

Açılış Konuşması

Sayın Valim, Cumhurbaşkanımızın sayın baş danışmanı, sayın rektör, çok değerli katılımcılar, hanımefendiler, beyefendiler, değerli basın mensubu arkadaşlar… 2. Uluslararası Orta Doğu Kongresi için tekrar bir arada olmaktan duyduğum memnuniyeti ve mutluluğu ifade etmek istiyorum....

2. Uluslararası Ortadoğu Kongresi | TASAM Başkanı Süleyman Şensoy’un Açılış Konuşması | 07.12.2011, Hatay

Yeni Paradigmalar, Orta Doğu ve Türkiye

Sayın Valim, Cumhurbaşkanımızın sayın baş danışmanı, sayın rektör, çok değerli katılımcılar, hanımefendiler, beyefendiler, değerli basın mensubu arkadaşlar… 2. Uluslararası Orta Doğu Kongresi için tekrar bir arada olmaktan duyduğum memnuniyeti ve mutluluğu ifade etmek istiyorum.

Bu kongrenin gerçekleştirilmesin de en büyük pay Hatay Valiliği ve Mustafa Kemal Üniversitesi Rektörlüğünün… Bu anlamda da şükranlarımızı ifade ediyorum, diğer üç kurum adına. Bizler de işin akademik - entelektüel boyutunu örgütlemeye ve organize etmeye çalıştık. Umarım Bölge hakları ve insanlık için faydalı bir çalışma olarak neticelenir.

Uluslararası ilişkiler çalışmalarının tamamına yakını İstanbul ve Ankara’dan yürütülüyor, TASAM olarak bizim hep son birkaç yılda kurumsallaştırmaya çalıştığımız bir konuda bölgesel çalışmaların özellikle bölgeye en yakın ilden yapılması noktasında idi, bu anlamda iki yıldır Hatay’da görmüş olduğumuz bu yüksek misafirperverlik nezaket ve destek için de şükranlarımızı arz ediyorum. Bu aynı zamanda yeni bir yönetici profili de demek, çünkü asimi metrik etkilerin simetrik etkilerden daha fazla etkin olduğu bir dönemde illerin yönetimleri çok basit tanımlanmış görev alanlarıyla ilgili değil çok boyutlu cazibe merkezi olmayı başarmalarıyla mümkün olacak.

Bugün burada Orta Doğu eksenli konuşacağız, “Arap Baharı“ olarak isimlendirilen süreci konuşacağız, Orta Doğu’da değişim ana temasını konuşacağız. Ama acaba nasıl bir dünyada idik veya nasıl bir dünyada yaşıyoruz? Hangi parametreler? Yeni paradigmalar nedir ki? Bölge, Orta Doğu ve bulunduğumuz coğrafya böyle bir süreci yaşıyor. Özellikle 11 Eylül 2001’den sonra netleşen bir “çok kutupluluk“ süreci var. Birinci yeni paradigma bu. İki bilinmeyenli yada Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra tek bilinmeyenli denkleme göre uluslararası ilişkiler politikaları üretmeye alışmış olan bütün merkezler ve rekabet araçları bu “çok kutuplu“ döneme uyum sağlamakta büyük zorluk çekiyorlar. Çünkü bu en azından beş küresel güç adayına işaret ediyor ve önümüzde beş - on yıl içinde de daha tarif edilebilir hale gelecek. Batı’da geleneksel batılı güçler, Avrupa Birliği, Amerika Birleşik Devletleri, Doğu’da ise Çin, Hindistan ve Rusya’nın küresel güç adayı olarak şekillendiğini görüyoruz. Yine Brezilya, Türkiye gibi, bölgesel güçler de şekillenmeye devam ediyor.

Birinci değişen paradigma “çok kutupluluk“, ikincisi “entegrasyon“… Bildiğiniz gibi Güney Sudan’la birlikte Birleşmiş Milletlerdeki üye sayısı bildiğim kadarıyla 193 ülke oldu. Çok sayıda küçük ülke var ve çok boyutlu rekabet içinde bunların kendilerine dünyadaki rekabet sıralamasında bir yer edinmeleri, varlıklarını sürdürebilmeleri oldukça zor. Bu anlamda bütün bölgelerde Avrupa Birliğini örnek alan çok ciddi entegrasyon hareketlerinin olduğunu görüyoruz: İşte Latin Amerika ve Karayipler ayrı bir blok halinde birleşiyor. Afrika’da altı tane bölgesel örgüt var. Asya’da çok sayıda çeşitli bölümleri kapsayan bölgesel örgütler var. Bir Asya Birliği fikri de içten içe Çin’in önderliğinde ısıtılıyor, ama bunun için çok büyük sosyolojik süreçler gerekiyor.

Dünyadaki bir diğer yeni paradigma da “mikro milliyetçilik“. Bunun bugün içinde olduğumuz terör olaylarıyla da ilgisi var. “Hem entegrasyon, hem mikro milliyetçilik nasıl oluyor?“ denilebilir. Ama gerçekten bunlar bir birine paralel olarak yürüyor. Önümüzdeki on yıl içinde Birleşmiş Milletlerdeki üye sayısı kadar yeni ülkelerin, yeni devlet olarak sürece eklenebileceği tahmin ediliyor. Bunun gerçekleşip gerçekleşmediğini zaman içinde göreceğiz. Dolayısıyla bütün gelişmiş ülkeler başta olmak üzere herkes için mikro milliyetçilik anlamında bir tehdit algılaması var. Türkiye de bu anlamda kendisinin de çok uzun yıllar uğraştığı bir terör sorunuyla enerji sarf ediyor. Bütün bu çok kutuplu rekabet içinde öne çıkan bir diğer olgu da öngörülebilirlik döneminin bitip tahmin edilebilirlik döneminin bir anlamda başlamış olması. Artık bu kadar değişken içinde öngörüde bulunmak neredeyse imkansız hale gelmiş durumda. Bütün politika üreticileri tarafından, dolayısıyla maksimum ölçüde tahmin edilebilirlik temeli ilke edinilmeli! NATO da bu güvenlik konseptlerini geçen yıl bu çerçeve içinde değiştirdi. Öngörülebilirlikten tahmin edilebilirlik çağına geçmiş oldu.

Bütün bu paradigmalar beşinci bir etkeni getiriyor; “sürekli bir kriz yönetimi içinde ülkelerin idare edilmesi“. Çünkü artık zamanın absorbe edilmesi, yapılan hataların telafi edilmesi noktasında zamanın sunmuş olduğu fırsatlar oldukça kısıtlı. Bazen devlet hayatında 24 saatlik kayıpların hataların bile telafisi olmadığını görüyoruz.

Bir diğeri de altıncı parametre olarak ifade edebileceğimiz; “dünyadaki değerler ve refah ilişkisi, tüketim kalıpları“. Bu sorun hepimizin üzerinde, dünyadaki bütün ülkelerin üzerinde… Özellikle son iki yüz yılda Batı merkezli olarak üretilen medeniyet değerleri ve tüketim kalıpları, dünyayı hem ekolojik olarak hem ahlaki olarak çok ciddi sorunlarla yüz yüze getirdi ki bunda hepimizin payı var. Ama temel değerleri belirleyen Batı medeniyetinin, herhalde en büyük payı var. Tüketim kalıplarının mutlaka değiştirilmesi gerektiği bir dönemdeyiz yeni paradigma olarak. Çünkü her ne kadar ertelersek erteleyelim, zaman kazanmaya çalışırsak çalışalım, tüketim kalıpları değişmediği müddetçe dünyanın ne ekonomik ne sosyal ne de ahlaki krizlerden çıkması mümkün görünmüyor. Bu anlamda öncülük yapacak medeniyet değerleriyle yeni bir “ufuk vizyon“ açacak ve bunu hayatıyla, yaşayışıyla, kurumsal düzeniyle temsil edebilecek çok yeni örneklere ihtiyaç var. Belki Türkiye ye en çok bu anlamda büyük bir ihtiyaç doğuyor. Bütün bu parametreler ve çok boyutlu rekabetin getirdiği olağanüstü ortamda Kuzey Afrika, Orta Doğu ve bizim öngörümüze göre Güney Asya’ya da sıçrayacak olan bir sosyolojik dönüşüm süreci yaşanıyor. Akşamki açılışta da çok kısa bahsettiğim gibi Sovyetler Birliği dağıldıktan ve 11 Eylül 2001’den sonraki iki farklı fırsatı değerlendiremeyen çok sayıda kardeş ülkeyle karşı karşıyayız. Bunlar, sosyolojik değişimleri ve dönüşümleri adına, demokratikleşme adına değerlendirmeleri gereken bu iki büyük fırsatın hiçbirini kullanmadılar.

Dolayısıyla bu dönüşüm onlar için kaçınılmaz olarak ortaya çıkmış oldu. Batılı geleneksel güçlerin bu dönüşümden elde etmek istedikleri temel amacı da üç makro hedefte özetlemek mümkün…

Bir tanesi Kuzey Afrika, Orta Doğu ve Güney Asya’yı içine alan yeni bir “liberal ekonomik kuşak“. Bu çok önemli, çünkü Batılı ekonomiler çok sıkışmış durumda, yeni alanlara ve kaynaklara ihtiyaçları var. Bunun pratiği tarihte hep savaşla oldu. Bugün ise farklı parametrelerle yumuşak gücün daha öne çıktığı, asimetrik etkilerin daha öne çıktığı bir konseptle bu konuda netice alınmaya çalışılıyor. Dolayısıyla bu yeni ekonomik liberal kuşağın, olayın temel perspektifi olmasında fayda var. Çünkü bu ülkelerde hala çok kapalı ekonomiler, dünyaya açılmamış çok daha büyük kaynaklar ve özelleştirecek çok büyük kuruluşlar var.

İkincisi bu ekonomik liberal kuşağa bağlı olarak da yeni bir güvenlik kuşağının tahsis edilmesi. Bunlar zaten doğal olarak birbirini getirecek. Belki önümüzdeki günlerde Kuzey Afrika ve Orta Doğu’da bazı ülkelerin, NATO üyeliklerini de tartışacağız. Düşünce olarak; bütün bunların toplamının da artık Batılı ekonomileri yok etme noktasına doğru götüren Çin ekonomisini, özellikle Rusya’yı, yukarıda Asya’da yalnızlaştırmak. Bu da olayın üçüncü boyutu. Bunun dışında birçok alt neden sayılabilir: ABD’nin Irak’tan çekiliyor olması, geride çok dominant yönetimleri bırakmak istemiyor olması ve daha birçok neden sayılabilir ama konuşmayı çok uzatır. Böyle bir perspektif içinde Türkiye’nin rolünün üzerinde durarak konuşmayı bitirmek istiyorum.

Türkiye bütün bu süreci Batılı aktörlerin analizlerini yaklaşımlarını Bölge ülkelerinin sorunlarını çok iyi biliyor ve çok iyi analiz ediyor. Burada rolü, Batılı ülkelerin Truva atı olmak değil asla ve asla! Şunun altını ısrarla çizmek gerekiyor: Devlet tecrübesinden, kültürel sosyolojik birikiminden, bu coğrafyalara tarihi bağlılıklarından ve görevlerinden aldığı ilhamla, tecrübesiyle örnek olmak, ilham kaynağı olmak ve bu ülkeler bir kaosa yahut savaşa - ( 10-20-30 yıl ) çünkü önümüzde Afganistan ve Irak gibi çok kötü örnekler var - benzer süreçlere sürüklenmeden çok hızlı ve sağlıklı bir şekilde bu geçişi atlatmaları… Bu anlamda Türkiye’den bu ülkelere yapılacak çok büyük bir “yönetim bilgisi“ ihracına, tecrübe ihracına da ihtiyaç var.

Bu anlamda Türkiye ürettiği söylemlere paralel olarak da kurumsal kapasite inşa etmek zorunda. Çünkü söylemleriyle doğru orantılı bir kapasite inşasına da sahip değil. Bunu özeleştiri olarak ifade etmekte fayda var. Türkiye bu misyonunda samimi ve attığı her adımda bu misyonu teyit ediyor. Şeffaflık içinde Bölge ülkelerinin ve Türkiye’nin yüzyıl sonra daha fazla ve çok daha güçlü yakınlaşması gerektiği bir dönem içindeyiz. Böyle bir perspektif içinde Kongre’nin de entelektüel bir katkı olarak şekillenmesine hem katılımcılar nezdinde hem karar alıcılar nezdinde ilham kaynağı olmasını diliyorum.

Saygılar sunuyorum...

Bu içerik Marka Belgesi altında telif hakları ile korunmaktadır. Kaynak gösterilmesi, bağlantı verilmesi ve (varsa) müellifinin/yazarının adı ile unvanının aynı şekilde belirtilmesi şartı ile kısmen alıntı yapılabilir. Bu şartlar yerine getirildiğinde ayrıca izin almaya gerek yoktur. Ancak içeriğin tamamı kullanılacaksa TASAM’dan kesinlikle yazılı izin alınması gerekmektedir.

Alanlar

Kıtalar ( 5 Alan )
Aksiyon
 İçerik ( 2790 ) Etkinlik ( 223 )
Alanlar
TASAM Afrika 77 651
TASAM Asya 98 1123
TASAM Avrupa 23 652
TASAM Latin Amerika ve Karayip... 16 67
TASAM Kuzey Amerika 9 297
Bölgeler ( 4 Alan )
Aksiyon
 İçerik ( 1406 ) Etkinlik ( 54 )
Alanlar
TASAM Balkanlar 24 297
TASAM Orta Doğu 23 623
TASAM Karadeniz Kafkas 3 297
TASAM Akdeniz 4 189
Kimlikler ( 2 Alan )
Aksiyon
 İçerik ( 1306 ) Etkinlik ( 78 )
Alanlar
TASAM İslam Dünyası 58 786
TASAM Türk Dünyası 20 520
TASAM Türkiye ( 1 Alan )
Aksiyon
 İçerik ( 2056 ) Etkinlik ( 83 )
Alanlar
TASAM Türkiye 83 2056

Küresel ekonomide hızla ilerleyen dijitalleşme süreci, finansal sistemler üzerinde köklü değişimlere yol açmakta ve bu bağlamda merkez bankalarının dijital para birimlerine geçiş stratejileri önemli bir araştırma konusu haline gelmektedir. Dijital para birimlerinin, özellikle operasyonel verimliliği...;

Küresel ekonomide hızla ilerleyen dijitalleşme süreci, finansal sistemler üzerinde köklü değişimlere yol açmakta ve bu bağlamda merkez bankalarının dijital para birimlerine geçiş stratejileri önemli bir araştırma konusu haline gelmektedir. Dijital para birimlerinin, özellikle operasyonel verimliliği...;

Modern bilime göre Afrika, insanlığın ilk yaşam merkezi ve atalarımızın yurdudur. Modern antropoloji insanlığın doğuşunun bugünkü Afrika’dan başladığını, oradan Ortadoğu’ya, oradan da dünyaya yayıldığını söylüyor. Fakat batılı sömürgeciler asırlarca Afrika halklarını “evrim sürecini tamamlamamış kay...;

Günümüz dünyasında savunma sanayi yüksek teknoloji, yapay zeka, yapay zeka destekli insansız kara, deniz ve hava araçları, hipersonik füzeler, kuantum bilişim tabanlı savaş sistemleri, siber güvenlik çözümleri ve uzay teknolojileri gibi alanlarla entegre hale gelerek hızla evrim geçiriyor. ;

Ortadoğu, stratejik konumu, zengin enerji kaynakları ve kültürel çeşitliliğiyle dünya siyasetinde önemli bir yer tutmaktadır. Ancak bölgenin kronikleşmiş sorunları, istikrarsızlık ve güvenlik tehditlerini de beraberinde getirmektedir. Türkiye, tarihsel, coğrafi ve kültürel bağları doğrultusunda Orta...;

İncelemiş olduğumuz Türk Cumhuriyetleri’nde Yatırım İmkanları adlı kitap Türk Cumhuriyetleri’nde Yatırım İmkanları Sempozyumu’nda yapılmış olan konuşmaların Doç. Dr. Hasan Selçuk tarafından derlenmesinden oluşmaktadır. ;

Günümüzde küresel ölçekte giderek daha fazla önem kazanan enerji güvenliği sorunları enerji arzının istikrarı, çeşitliliği, erişilebilirliği ve çevresel kaygılar gibi çeşitli faktörlerle ilişkilidir. Bununla birlikte özellikle son günlerde enerji güvenliği kapsamında yaşanan sorunların dünya genelin...;

Kritik minerallere yönelik küresel talep arttıkça, Afrika kaynak çıkarımı için önemli bir bölge haline gelmiştir. 35 Afrika ülkesinde faaliyet gösteren 170'ten fazla Avustralyalı madencilik firması, Avustralya'yı kıtanın madencilik sektöründe kilit bir oyuncu olarak konumlandırmaktadır. Bu şirketler...;

10. İstanbul Güvenlik Konferansı (2024)

  • 21 Kas 2024 - 22 Kas 2024
  • İstanbul - Türkiye

Millî Savunma ve Güvenlik Akademisi Sertifika Programı | 2024 Dönem 2

Millî Savunma ve Güvenlik Akademisi Sertifika Programları ile katılımcılara stratejik yönetim ve liderlik alanlarındaki yeniliklerin aktarılması, Türkiye ve dünyadaki gelişmeler ışığında ulusal ve uluslararası güvenlik stratejileri konularında çok yönlü analiz, sentez ve değerlendirmeler yapabilmelerine, çözüm önerileri, farkındalık ve gelecek öngörüleri geliştirmelerine destek sağlanması amaçlanıyor.

  • 20 Nis 2024 - 11 May 2024
  • Cumartesileri 10.00-13.30 (Çevrimiçi) -
  • İstanbul - Türkiye

Millî Savunma ve Güvenlik Akademisi Sertifika Programı | 2024 Dönem 1

Millî Savunma ve Güvenlik Akademisi Sertifika Programları ile katılımcılara stratejik yönetim ve liderlik alanlarındaki yeniliklerin aktarılması, Türkiye ve dünyadaki gelişmeler ışığında ulusal ve uluslararası güvenlik stratejileri konularında çok yönlü analiz, sentez ve değerlendirmeler yapabilmelerine, çözüm önerileri, farkındalık ve gelecek öngörüleri geliştirmelerine destek sağlanması amaçlanıyor.

  • 20 Oca 2024 - 10 Şub 2024
  • Cumartesileri 10.00-13.30 (Çevrimiçi) -
  • İstanbul - Türkiye

Millî Savunma ve Güvenlik Akademisi Sertifika Programı | 2023 Dönem 1

21. yüzyıl güvenlik sorunlarının dönüşümünü takip edebildiğimiz bir dönem olarak dikkat çekmektedir.

  • 11 Kas 2023 - 02 Ara 2023
  • Cumartesileri 10.00-13.30 (Çevrimiçi) -
  • İstanbul - Türkiye

Türkiye - AB İlişkilerinin 60. Yılı ve Geleceği Konferansı

  • 24 Eki 2023 - 24 Eki 2023
  • İstanbul Kent Üniversitesi Kağıthane Kampüsü -
  • İstanbul - Türkiye

Doğu Akdeniz Programı 2023-2025

  • 17 Tem 2023 - 19 Tem 2023
  • Sheraton Istanbul City Center -
  • İstanbul - Türkiye

5. Denizcilik ve Deniz Güvenliği Forumu

  • 23 Kas 2023 - 24 Kas 2023
  • İstanbul Kent Üniversitesi Kağıthane Kampüsü -
  • İstanbul - Türkiye

2. İstanbul Siber-Güvenlik Forumu

  • 23 Kas 2023 - 24 Kas 2023
  • İstanbul Kent Üniversitesi Kağıthane Kampüsü -
  • İstanbul - Türkiye

Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi TASAM, Dr. Cengiz Topel MERMER’in hazırladığı “ABD Hegemonyasına Meydan Okuyan Çin’in Zorlu Virajı; Güney Çin Denizi” isimli stratejik raporu yayımladı.

Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi TASAM, Dr. Cengiz Topel MERMER’in hazırladığı “Küresel Rekabet Penceresinden Pasifik Adaları” isimli stratejik raporu yayımladı.

Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi TASAM, Dr. Cengiz Topel MERMER’in uzun araştırmalar sonunda hazırladığı “TEKNOLOJİK ÜRETİMDE BAĞIMSIZLIK SORUNU; NTE'LER VE ÇİPLER ÜZERİNDE KÜRESEL REKABET” isimli stratejik raporu yayımladı

Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi TASAM, Dr. Cengiz Topel MERMER’in hazırladığı “Sri Lanka’nın Çöküşüne Küresel Siyaset Çerçevesinden Bir Bakış” isimli stratejik raporu yayımladı.

Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi TASAM, Dr. Cengiz Topel MERMER’in hazırladığı “Çin-Japon Anlaşmazlığında Doğu Çin Denizi Derinlerdeki Travmalar” isimli stratejik raporu yayımladı.

Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi TASAM, Dr. Cengiz Topel MERMER’in uzun araştırmalar sonunda hazırladığı “MYANMAR; Büyük Oyunun Doğu Sahnesi” isimli stratejik raporu yayımladı

İngiltere’nin II. Dünya Savaşı sonrasında Hint Altkıtası’ndan çekilmek zorunda kalması sonucunda, 1947 yılında, din temelli ayrışma zemininde kurulan Hindistan ve Pakistan, İngiltere’nin bu coğrafyadaki iki asırlık idaresinin bütün mirasını paylaştığı gibi bıraktığı sorunlu alanları da üstlenmek dur...

Devlet geleneğimizde yüksek emsalleri bulunan Meritokrasi’nin tarifi; toplumda bireylerin bilgi, bilgelik, beceri, çalışkanlık, analitik düşünce gibi yetenekleri ölçüsünde rol almalarıdır. Meritokrasi din, dil, ırk, yaş, cinsiyet gibi özelliklere bakmaksızın herkese fırsat eşitliği sunar ve başarıyı...