Rusya ile ikili ilişkilerin düzeltilmesi için gerekli adımlar atıldı. Bu aradaki “soğuk savaş“ın hemen bitmesi anlamına gelmiyor. Özür mektubunu müteakiben programlanan Moskova ziyareti önemliydi. Ama yola çıkmadan toplantının “sevgili Vladimir“ ile yapılacağı açıklanırken, kısa ziyaret dönüşünde, “başkan Putin ile yapılan görüşmelerin olumlu geçtiği“ ni öğrendik. Bence ilk isim samimiyetine geçmek için henüz erken. Hem de çok ama çok erken. Neden mi? İşte size düşüncelerim.
Tevili bir hayli zor Gerçekler
Uçağın düşürüldüğü günü bugün gibi hatırlıyorum. En yetkili ağızlardan, topuklar yere vurula vurula, angajman kurallarına ve egemen topraklara yapılan sınır ihlaline atıflar yapıldı ve emrin kim tarafından verildiği açıklandı. Rusya konuyu Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyine bile aktardı. “Şimdi biz yapmadık, yapmışlar“ yollu bir tevil, şecaat arzetmek gibi olur. Rus’lar dik tavırlı adamlardır. Bu tarz yaklaşımları küçümserler. Tevil ile vakit harcamak, arayı ısıtmayı hızlandırmaz. Rus Federal Güvenlik Bürosu(FSB) eminim bugüne kadar boş oturmadı. Her ayrıntıyı kayda geçirdi. Dolayısı ile bununla uğraşmayalım derim. Sadece elimizi zayıflatırız.
Amaca Odaklanmak Önemli Ama bir Gerçeği daha Hatırlayalım
1990 lı yılların ikinci yarısından itibaren özenle geliştirilen ve sabırla dokunan ikili ilişkiler önemli bir inkıtaya uğramıştı. Bundan her iki ülke de zarar gördü. Ama Türkiye’nin görece olarak daha fazla zarar gördüğünü biz kabul etmesek bile Rusya ve Putin biliyor. Dolayısı ile bundan sonra ilişkilerin ısınma seyri Rusya’nın istediği hız, tarz ve kapsamda olacaktır. Bunu da böyle kabul edelim. “Türk Akımı“ bir daha “Türk Akımı“ olur mu? Yoksa artık adını “Greko-Türk Akımı“ mı koyar Putin bilmiyorum. Ama Akkuyu ile ilgili gelişmeler hızlanabilir. Çünkü orada Rusya’nın başına bir tahkim sarığı dolanabilir ki o da bunu istemez.
Eyyam-ı Bahur’a Aldanmayın. Kara Kışın Bastıracağı Günler Sayılı
Ticaret işin en kolayı. Rusya’ya hızla domates, salatalık, meyve ve kuru sebze sevkiyatı başlar. Müjdeler olsun bu iç piyasada fiyatları sonbaharla birlikte körükler. Bilelim de niye diye sual etmeyelim. Nedeni Rusya pazarına yeniden açılma olacaktır. Turistler gelmeye başlar mı? Mevsimin sonuna yaklaşırken, Rus’lar da yeniden çalışmaya başlayacak. Eğlence zamanı mı bilemem. Turizm’ciler şimdi daha çok 2017 nin peşinde. Tabii Laleli ve Aksaray canlanacaktır. Ne hızla olacağı yine Rusya’ya bağlı. İlk olumlu sinyallerden birini, doğal gaz sevkiyatındaki kesintisizlikten ve fiyatlamadan bekleyebiliriz. Türkiye’nin Rusya manevrası, bunu da güvence altına almak için. Kabul edelim. Şakası yok işin. Kış yaklaşıyor.
Şimdi Yeni Stratejik Hatalardan Kaçınma Zamanı
Türkiye’nin Suriye politikası ile gerilen Rusya ilişkileri hala namluların, orta menzilli füzelerin ucunda ve Rus tanklarının güzergâhı üzerinde. Bu şimdi Karadeniz’den değil, en uzun sınır boylarından gelen bir tehlike olmaya ve Rusya ile Suriye’de oluşan kara sınırımız devam ediyor. İŞİD, PYD, El Nusra vesaire başka ayrıntı. Artık her gün Türkiye hala bu gerçekle yaşamak zorunda.
“Her İpte Cambaz“ Olmak Tehlikeli
Bir yazımda Osman Bölükbaşı’nın sıkça dile getirdiği bir halk deyişine atıf yapmış ve “zengini hayırsız evlat, memuru süslü avrat, siyasetçiyi de kuru inat batırır“ özdeyişini, Suriye politikasına uyarlamaya çalışmıştım. Şimdi Türkiye’nin Suriye inadından ne kadar taviz vereceği önemli artık.
Hem Suriye muhalefetini, hem çıkarları hiç ama hiç Rusya ile bağdaşmayan Katar ve Suudi Arabistan’ı, Rusya ile aynı kefeye koymak bundan sonra kolay olmayacaktır. Rusya Türkiye’ye bakarken hep yekpare bir Türk dışişleri ve başbakanlık bürokrasisi gördü. Ama buna rağmen Suriye ile ilişkileri de FETÖ ekibi bozmuş olabilir. Bunu şimdi düzeltmek için Türkiye’nin ne adım atacağı ve bunu ne hızda atacağı önemli. Rusya Türkiye ile yeniden geliştireceği ilişkileri bu konuya sıkı sıkıya bağlamaya devam edecektir.
Bir de Tabii “Dimyat’a Pirinc’e Giderken Evdeki Bulgur“ Hikayesi Vardır
Rusya bu arada, Kırım üzerinden yeni bir Ukrayna krizi başlatmak üzere. Baltık denizi kısık ateşte fokurdamaya berdevam. Hani o Karadeniz tatbikatını birlikte yapığımız Ukrayna var ya! Şimdi bugünlerde Batı’ya Rusya’yı şikayet ediyor. Onun için şu sıralar, “ Shanghai Örgütü“ tasavvurları ile NATO ve Batı’ya kafa atmak olmamalı. Bence bu yeni bir stratejik hata olur. Bununla ne NATO dan yeni taviz koparabiliriz, ne de Rusya’ya daha fazla taviz vermekten kendimizi koruyabiliriz.
“Samimi Gurur Sahte Tevazu’dan Evladır“
Bu nedenle gelin “sevgili Vladimir“, Başkan Putin olarak kalmaya devam etsin. Zaten ev sahibi olarak Rusya ziyaret sırasında mesafeyi koyuverdi. “10 sizden, 10 bizden“ bence sınırlı sorumlu bir ilişki başlatma taktiği olarak tebarüz etti. En az bir kol boyu mesafe iyidir. Çok muhabbet ise yine tez ayrılık getirebilir. “Turbun sıkı“ ihracatta iyi olabilir. Seyreği ise ilişkilerin daha akılcı olması için lazım.
Tevili bir hayli zor Gerçekler
Uçağın düşürüldüğü günü bugün gibi hatırlıyorum. En yetkili ağızlardan, topuklar yere vurula vurula, angajman kurallarına ve egemen topraklara yapılan sınır ihlaline atıflar yapıldı ve emrin kim tarafından verildiği açıklandı. Rusya konuyu Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyine bile aktardı. “Şimdi biz yapmadık, yapmışlar“ yollu bir tevil, şecaat arzetmek gibi olur. Rus’lar dik tavırlı adamlardır. Bu tarz yaklaşımları küçümserler. Tevil ile vakit harcamak, arayı ısıtmayı hızlandırmaz. Rus Federal Güvenlik Bürosu(FSB) eminim bugüne kadar boş oturmadı. Her ayrıntıyı kayda geçirdi. Dolayısı ile bununla uğraşmayalım derim. Sadece elimizi zayıflatırız.
Amaca Odaklanmak Önemli Ama bir Gerçeği daha Hatırlayalım
1990 lı yılların ikinci yarısından itibaren özenle geliştirilen ve sabırla dokunan ikili ilişkiler önemli bir inkıtaya uğramıştı. Bundan her iki ülke de zarar gördü. Ama Türkiye’nin görece olarak daha fazla zarar gördüğünü biz kabul etmesek bile Rusya ve Putin biliyor. Dolayısı ile bundan sonra ilişkilerin ısınma seyri Rusya’nın istediği hız, tarz ve kapsamda olacaktır. Bunu da böyle kabul edelim. “Türk Akımı“ bir daha “Türk Akımı“ olur mu? Yoksa artık adını “Greko-Türk Akımı“ mı koyar Putin bilmiyorum. Ama Akkuyu ile ilgili gelişmeler hızlanabilir. Çünkü orada Rusya’nın başına bir tahkim sarığı dolanabilir ki o da bunu istemez.
Eyyam-ı Bahur’a Aldanmayın. Kara Kışın Bastıracağı Günler Sayılı
Ticaret işin en kolayı. Rusya’ya hızla domates, salatalık, meyve ve kuru sebze sevkiyatı başlar. Müjdeler olsun bu iç piyasada fiyatları sonbaharla birlikte körükler. Bilelim de niye diye sual etmeyelim. Nedeni Rusya pazarına yeniden açılma olacaktır. Turistler gelmeye başlar mı? Mevsimin sonuna yaklaşırken, Rus’lar da yeniden çalışmaya başlayacak. Eğlence zamanı mı bilemem. Turizm’ciler şimdi daha çok 2017 nin peşinde. Tabii Laleli ve Aksaray canlanacaktır. Ne hızla olacağı yine Rusya’ya bağlı. İlk olumlu sinyallerden birini, doğal gaz sevkiyatındaki kesintisizlikten ve fiyatlamadan bekleyebiliriz. Türkiye’nin Rusya manevrası, bunu da güvence altına almak için. Kabul edelim. Şakası yok işin. Kış yaklaşıyor.
Şimdi Yeni Stratejik Hatalardan Kaçınma Zamanı
Türkiye’nin Suriye politikası ile gerilen Rusya ilişkileri hala namluların, orta menzilli füzelerin ucunda ve Rus tanklarının güzergâhı üzerinde. Bu şimdi Karadeniz’den değil, en uzun sınır boylarından gelen bir tehlike olmaya ve Rusya ile Suriye’de oluşan kara sınırımız devam ediyor. İŞİD, PYD, El Nusra vesaire başka ayrıntı. Artık her gün Türkiye hala bu gerçekle yaşamak zorunda.
“Her İpte Cambaz“ Olmak Tehlikeli
Bir yazımda Osman Bölükbaşı’nın sıkça dile getirdiği bir halk deyişine atıf yapmış ve “zengini hayırsız evlat, memuru süslü avrat, siyasetçiyi de kuru inat batırır“ özdeyişini, Suriye politikasına uyarlamaya çalışmıştım. Şimdi Türkiye’nin Suriye inadından ne kadar taviz vereceği önemli artık.
Hem Suriye muhalefetini, hem çıkarları hiç ama hiç Rusya ile bağdaşmayan Katar ve Suudi Arabistan’ı, Rusya ile aynı kefeye koymak bundan sonra kolay olmayacaktır. Rusya Türkiye’ye bakarken hep yekpare bir Türk dışişleri ve başbakanlık bürokrasisi gördü. Ama buna rağmen Suriye ile ilişkileri de FETÖ ekibi bozmuş olabilir. Bunu şimdi düzeltmek için Türkiye’nin ne adım atacağı ve bunu ne hızda atacağı önemli. Rusya Türkiye ile yeniden geliştireceği ilişkileri bu konuya sıkı sıkıya bağlamaya devam edecektir.
Bir de Tabii “Dimyat’a Pirinc’e Giderken Evdeki Bulgur“ Hikayesi Vardır
Rusya bu arada, Kırım üzerinden yeni bir Ukrayna krizi başlatmak üzere. Baltık denizi kısık ateşte fokurdamaya berdevam. Hani o Karadeniz tatbikatını birlikte yapığımız Ukrayna var ya! Şimdi bugünlerde Batı’ya Rusya’yı şikayet ediyor. Onun için şu sıralar, “ Shanghai Örgütü“ tasavvurları ile NATO ve Batı’ya kafa atmak olmamalı. Bence bu yeni bir stratejik hata olur. Bununla ne NATO dan yeni taviz koparabiliriz, ne de Rusya’ya daha fazla taviz vermekten kendimizi koruyabiliriz.
“Samimi Gurur Sahte Tevazu’dan Evladır“
Bu nedenle gelin “sevgili Vladimir“, Başkan Putin olarak kalmaya devam etsin. Zaten ev sahibi olarak Rusya ziyaret sırasında mesafeyi koyuverdi. “10 sizden, 10 bizden“ bence sınırlı sorumlu bir ilişki başlatma taktiği olarak tebarüz etti. En az bir kol boyu mesafe iyidir. Çok muhabbet ise yine tez ayrılık getirebilir. “Turbun sıkı“ ihracatta iyi olabilir. Seyreği ise ilişkilerin daha akılcı olması için lazım.
