“Yeni Krallık“ değil, Yeni bir Mısır’a Doğru
Firavunlar döneminde olsaydı, bu “Yeni Krallık“ın başlangıcı dönemine tekabül ederdi. Şimdi Mısır yeni bir döneme evriliyor. Eskiden yeni olur mu? Olur, olur. Kumaş iyiyse, terzi usta ise, gusto da varsa mükemmel olur. İş ki,dikilir veya dokunurken ele batan igne veya tığdan kumaşa kan bulaşmasın veya son ütü sırasında, unutkanlıktan biten kostüm yanmasın. Açıkçası, teşbihte olduğu gibi, Sisi, Mısır halkı ile oydaşarak, Mısır’ın kalkınma atılımı sürecini, kan ve ateşten masun biçimde sürdürebilirse, gerçekten 3-4 yıl içinde “Yeni bir Mısır“dan söz edilebilir.
“Gelinin Dayısından 10 milyon Altın“
Körfez Ülkeleri kesenin ağzını cömertçe açtı. Hemen 12.5 milyar Dolar sözü verdiler. Bu da takriben işte 10 milyar altın gibi bir şey. Mısır’ın bölge liderliğini kabul ettiklerini, terörle mücadelesini desteklediklerini açıkladılar. Sisi’ye “kolunun güçlü, kılıcının keskin“ olması için dua ettiler. Övgü ve destek açısından İtalya ve Fransa da benzer bir mesaj verdi. Terör fırtınası Sina veya Kuzey Afrika’da kopunca, Akdeniz’ deki dalga boyunun yükselmesini İspanya da istemiyordu. Ama özellikle İtalya, Libya’da kimin kimi desteklediğine veya kimin yanında savaştığına pek dikkat ediyor olmalı.
“Mısır Senfonisi“ için bir Besteci Aranmalı
Hatırlanırsa, 1869 da Suveyş Kanalı’nın açılışı dolayısı ile Hidiv İsmail Paşa, İtalyan besteci Verdi’yi bir opera bestelemekle görevlendirmiş ve bunun için o tarihte sanatçıya 150-160 bin Frank ödemişti. Bahr-i Ahmer ile Bahr-i Sefid’i kavuşturan Kanal 1869 da deniz trafiğine açılmıştı. Yanılmıyorsam operanın ilk sahnelenmesi daha geç, ama pek mutantan olmuştu. Yıllar önce Aida’nın kimbilir kaçıncı performansını Giza’da izlediğimde, Mısır’ın bir başka zenginlik, ama varlık içinde yokluk çeken bir başka ülke olduğunu düşünmüştüm. Şimdi Kahire ile işte o kanal arasına bir “Yeni Kahire“ planlanıyor. Bence El Sisi, şimdiden bir “Mısır Senfonisi“ sipariş etmeli. O ne bir firavun, ne de bir Hidiv. Ama “kanlı bahar“a ağıt yakmayı bilen Mısır için, modernleşme mükafatı olarak bir “senfoni“ yakışır. Ne acı ki Fazıl Say bile davete aday bir besteci olamaz. Çünkü Türkiye herşeyin dışında.
Şehr-i Yeni Kahire ki Mislüyle Pahadır.
700 kilometrekarelik bir alana, 45 milyar dolarlık bir ilk yatırım ile yapılması planlanan yeni başkentte öngörü 1.1 milyon ikametgah inşası. Şehrin sadece 5 milyonluk bir uydu şehir olması planlanıyor. Ama Mısır’ın yoğun nufus baskısına bu ne kadar dayanır bilinmez. Yeni şehir, yeni bir zihniyet, yeni bir yaşam umudu. Açıkçası bu şehir “yaşayanlar şehri“ olacak. Ölülere yer yok. Yabancı müteahhitlere de kazanç kapısı açılıyor. .. Mısır herkese, her ülkeye bir şey vaade ediyor. Bir tek bu kapsama Türkiye, İran ve İsrail alınmış değil. Birleşik Arap Emirlikleri, burada bir başka Dubai mucizesi yaratılabileceğini düşlüyor. Tabii Dubai’deki İngiliz ve diğer yabancı etkisini de hemen düşünmek gerek.
“Uzun bir Yolun Başında“. Ama Yol İnce Değil
Bu Mısır için Dünya Bankası Bölge Direktörü’nün sarf ettiği söz. Ama yol ince bir yol değil. Eminim geniş duble yollarla bağlanacak her yöne, büyük hava alanları ile bağlanacak her merkeze. Yazık Türkiye’nin Mısır restleşmesi nedeni ile duble yol müteahhitlerimiz nemalanamayacak, ünü büyük TAV, Sisi’yi tavlayamayacak.
Rusya Şeyh’in Körfezinde iyi bir temsil heyeti ile boy gösterdi. Rusya Kalkınma Bakanı, Putin’in enerji, hidro elektrik ve nükleer enerji santralleri sözünü tekrarladı. Petrol aramayı da çevre dostu ölçütlere bağlı kalınacağı vurgusu ile ekledi. Hatırlanır mı bilmem 2005 yılında Mısır, TPAO’nun Batı çölündeki petrol arama lisanslarını iptal etmişti. Şimdi artık hiç umut yok. Rusya, mutasavver Mısır petrol çıkarımının %20 sine talip şimdiden.
Bab-ül Mısr’da Kimler Bekliyor?
IMF standart taleplerini Tekrarladı. Yapısal reformlar, kurumların özerkliği, bütçe performansı ve kur istikrarı istedi. Kayıt dışı azalmalı, aşırı destekler kesilmeli. Buna karşılık henüz söz verilen bir meblağ yok. Ama Fransa Kalkınma Ajansı 40 milyon Euro’luk bir baraj peyi sürdü. Hani Rusya’nın ayağına çelme takar mı acaba diye. İspanya hemen 20 İspanyol işadamının Bab-ül Mısr’da beklediğini müjdeledi. Kerry Amerika’nın yaratıcılık beklediğini söyledi. Amerikan yatırımcısını çekmek için bu gerekir izlenimi verdi. Ama yaratıcılıktan da önce “Adalet Sisteminizi“ düzeltin dedi. Çin de oradaydı. Altyapı yatırımlarında Mısır’a destek olacağını bildirdi. Hem de en rekabetçi fiyatlarla.
Kiminin Parası, Kiminin Duası, Kiminin Kalbi Desteği
Sharm el Sheikh de Mısır için toplam 36 milyar Dolar civarında mali destek sözü alındı. Bunun dışında Filistin’den Ebu Mazen Mısır’a terörle mücadelede başarı diledi ve Mısır’ın bölge liderliği önünde şapka çıkardı. Lübnan, Libya, Yemen, Ethiopya hem destek, hem olumlu mesaj iletti. Bu özellikle Ethiopya’dan geldiği için çok önemliydi. Demek ki Nil sularını kavga etmeden paylaşacaklar. Sudan da benzer konulara odaklandı. Afrika Kalkınma Bankası da iyi bir katkı sözü verdi.
Evet, Sharm Al Sheikh Mısır için İktisadi Kalkınma Zirvesi’ne 112 ülkeden 2500 ü aşkın yüksek düzeyde delege ve çok sayıda basın mensubu katıldı. Sonuç bir organizasyon başarısı şimdilik. Ama gerçek başarı, öngörülen hesapların çarşıya uymasına ve hayata geçirilmesine bağlı. “Sisi’nin Aksi Körfez’e güzel yansıdı. Genel kanaat bunu gösterdi. Darısı kalkınma hamlesinde Tunus’un başına.