İç Piyasalar:
Devlet İstatistik Enstitüsü’nün açıkladığı verilere göre, 2005 yılının son çeyreğinde ortalama sanayi üretimi artışı %7,8 seviyesinde gerçekleşti. Sanayi üretimi 2005 yılının 1., 2. ve 3. çeyreğinde sırasıyla %6,1, %3,1 ve %4,5 artış göstermişti. Böylece 2005 yılında ortalama sanayi üretimi artışı %5,3 olarak açıklandı. Alt sektörlere bakıldığında, gerek son çeyrekte gerekse 2005 yılının tamamında uzun süredir daralmakta olan tekstil ve giyim eşyası sektörleri ve artan petrol fiyatlarından olumsuz etkilenen rafine edilmiş petrol ürünleri sektörü hariç, imalat sanayiinin geneline yayılan bir büyüme olduğu, ana metal sanayi, elektrikli makine ve cihaz üretimi, otomotiv sektörü ve plastik ürünler sektörü performansının başarılı olduğu görüldü.
Hazine, düzenlediği 91 gün vadeli bono ihalesinde %14,27, beş yıl vadeli tahvil ihalesinde % 15,13 yıllık bileşik faizle toplam 2,4 milyar YTL‘lik net borçlanma gerçekleştirdi. Hazinenin üç ayda bir değişken faiz ödemeli tahvillerin kupon oranını belirlemek amacıyla yaptığı 91 gün vadeli referans bono ihalesine 2 milyar 590,7 milyon YTL’lik teklif geldi. Hazine teklifin 978,1 milyar YTL’lik kısmını karşılarken net borçlanma 946 milyon YTL olarak gerçekleşti. Bonoların yıllık basit faizi % 13,56, bileşik faizi % 14,27 olarak hesaplandı. Hazinenin azalan vadeyle yeniden ihraç ettiği beş yıl vadeli altı ayda bir değişken kupon ödemeli tahvil ihalesine de 2 milyar 169,9 milyon YTL’lik teklif geldi. Hazinenin nominal olarak 952,9 milyon YTL’lik satış yaptığı ihalede net borçlanma 1 milyar 28,4 milyon YTL oldu. Borçlanma tutarı Hazine’nin 1,5 milyar YTL olarak belirlediği borçlanma üst sınırının oldukça altında kaldı.
Hazine’nin 539 gün vadeli iskontolu tahvil ihalesine toplam 3 milyar 801,4 milyon YTL’lik teklif geldi. Hazine bu teklifin 3 milyar 183,4 milyon YTL ‘lik kısmını ortalama 82 bin 562 YTL’lik iskontolu fiyatla karşıladı. İhalede net borçlanma 2 milyar 628,3 milyon YTL olurken, yıllık basit faiz %14,27, yıllık bileşik faiz ise % 13,812 düzeyinde gerçekleşti.
Maliye Bakanlığı Şubat ayında merkezi yönetim bütçe açığının 2 milyar 504 milyon YTL ve faiz dışı fazlanın 4 milyar 259 milyon YTL olduğunu açıkladı. Yapılan açıklamaya göre, Şubat ayında bütçe giderleri 15 milyar 311 milyon YTL, bütçe gelirleri 12 milyar 807 milyon YTL oldu. Ocak-Şubat döneminde bütçe açığı 489 milyon YTL, faiz dışı fazla ise 8 milyar 535 milyon YTL olarak gerçekleşti. Yılın ilk iki ayında bütçe giderleri 26 milyar 915 milyon YTL olurken, bütçe gelirleri 26 milyar 426 milyon YTL’de kaldı.
Dünya Bankası ile Hazine Müsteşarlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, Türkiye’deki demiryollarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin anlaşma Hazine Müsteşarlığı’nda her iki kurum yetkilileri tarafından imzalandı. Buna göre, Dünya Bankası’ndan 143,7 milyon Euro (yaklaşık 184,7 milyon dolar) kredi sağlandı. Kredinin Yenice-Boğazköprü ve Mersin-Toprakkale demiryolu hatlarının sinyalizasyonunun gerçekleştirilmesi ile demiryollarının altyapı ve işletme varlıklarının iyileştirilmesi, yeniden yapılandırılmasına ilişkin planların oluşturulması, danışmanlık hizmetleri ve personel eğitimi gibi konularda teknik yardım sağlanmasında kullanılacağı bildirildi.
AB tarama sürecinin 2006’nın son çeyreğinde tamamlanacağı açıklandı. Bakanlar Kurulu toplantısında yapılan açıklamaya göre, AB müzakere sürecinde şimdiye kadar 35 başlıktan 15 tanesinde tanıtıcı taramanın, 11 tanesinde ise ayrıntılı taramanın gerçekleştirildiği, tüm tarama sürecinin ise 13 Ekim itibariyle tamamlanacağı belirtildi. Buna göre, fiili müzakere sürecine yılın son çeyreğinde başlanabileceği bildirildi.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poor’s Türkiye konusunda olumlu görüşlerini dile getirdi. S&P, kamu maliyesindeki başarısı nedeniyle Türkiye’nin, Brezilya, Hindistan, Mısır, Ürdün, Filipinler ve Vietnam’a göre çok daha iyi ekonomik performansa sahip olduğunu bildirdi. S&P tarafından hazırlanan Türkiye Raporu’na göre, Türkiye ekonomisindeki ‘olumlu’ görünümün devam etmesinin beklendiği açıklandı.
İşsizlik Sigortası Fonu verilerine göre, fonun kuruluşundan bu yıl şubat sonuna kadar olan dönemdeki toplam gelirleri 19 milyar 687,7 milyon YTL’ye ulaştı. Bunun 11 milyar 535,3 milyon YTL’sini faiz gelirleri, 6 milyar 79 milyon YTL’sini gecikme zammı dahil işçi ve işveren primleri, 2 milyar 63 milyon YTL’sini devlet katkısı, 9 milyon 486 bin YTL’sini de idari para cezaları oluşturdu. Fonun Şubat ayındaki toplam getirisi %1,24, yılın ilk iki ayındaki getirisi ise %2,74 oranında gerçekleşti. Söz konusu oranın aynı dönemdeki %2,23’lük ÜFE ve %2,19 oranında gerileyen döviz sepetindeki değişimin üzerinde olduğu belirlendi. Fonun yıllık getirisi %20,77 olarak hesaplandı.
Türk parası son bir yıllık dönemde OECD ülkelerinin para birimleri arasında %14,9’la reel olarak en fazla değer kazanan para birimi oldu. OECD’nin, üye ülkelerin para birimlerinin 2000 yılındaki değerini 100 kabul ederek oluşturduğu reel efektif döviz kuru endekslerine göre Ocak sonu itibarıyla son bir yıllık dönemde Türk parası %14,9 oranında reel değer kazandı. Parası en fazla değer kaybeden ülke ise Japonya oldu. Japon Yeni Ocak sonu için yıllık bazda yüzde 12,4 oranında reel değer kaybına uğradı. Para biriminin reel değer kazanması açısından Türkiye’yi %13,6 ile Kore Cumhuriyeti, %10,5 ile İzlanda izledi. Ülkelerin tüketici fiyatlarındaki artışlar dikkate alındığında son bir yıllık dönemde Meksika para birimi Peso’nun değeri %7,9, Kanada Doları’nın değeri ise %6 oranında yükseldi
Orta Avrupa’nın önde gelen petrol ve doğalgaz şirketi OMV, Petrol Ofisi’nin (PO) %34 oranındaki hissesinin 1 milyar 54 milyon dolara satın alınması konusunda Doğan Holding ile anlaştıklarını bildirdi. OMV şirketinin açıklamasına göre, ödemenin nakit akışı ve mevcut kredi olanakları ile finanse edileceği belirtildi. Satış sonrasında Doğan Holding’in PO içindeki payının %86,7’den %52,7’ye gerileyeceği belirtilen açıklamada, Doğan Holding ile OMV’nin PO’nun faaliyetlerini eşit ortaklar olarak beraber yürütecekleri bildirildi.
Bakanlar Kurulu, bazı akaryakıt ürünlerinin özel tüketim vergisi (ÖTV) oranlarını yeniden belirledi. Resmi Gazete’de yayınlanan Bakanlar Kurulu kararına göre, 14 Mart 2006 tarihinden itibaren ÖTV tutarları kilogram başına, sıvılaştırılmış ya da gaz halindeki propan ve butan ile sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) için 0,7433 YTL olarak yeniden tespit edildi.
Otogaz ücretleri 14 Mart 2006 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere litrede 3 kuruş ucuzladı. Alınan bilgiye göre, Tüpraş’ın otogazın vergili rafineri çıkış fiyatını 0,04 oranında indirerek, ton fiyatını 1.964,74 YTL’den 1.882,82 YTL’ye çekmesiyle, otogazın litre satış fiyatı da 1,39 YTL’den 1,36 YTL’ye indirildi.
KDV’de indirimli orana tabi işlemlerdeki iade sınırı 10 bin YTL’ye yükseltildi. Maliye Bakanlığı’nca hazırlanan ve Resmi Gazete’de yayınlanan Katma Değer Vergisi Genel Tebliğine göre, indirimli orana tabi işlemlere ilişkin olarak yüklenilen ve indirimli yoluyla giderilemeyen KDV’de, 2004 yılında geçerli olan 9 bin 100 YTL’lik iade talep sınırı 2005 yılı için yeniden değerleme oranı kadar arttırılarak, 10 bin YTL olarak uygulanacak. Aynı tebliğ ile esnaf ve sanatkarlar odası tarafından basit usule tabi mükelleflerin defterlerinin tutulması karşılığında alınan ücretler de katma değer vergisinden istisna edildi. KDV Genel Tebliği ile dahilde işleme veya geçici kabul izin belgesi kapsamındaki teslimlerde tecil-terkin uygulamasına da açıklık getirildi. Buna göre, yapılan teslimle ilgili olarak tecil edilemeyen KDV tutarlarının, yeminli mali müşavir tasdik raporu ibraz edilmeden indirim hesaplarına alınmasının mümkün olmayacağı bildirildi.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) verilerine göre bankaların geçen yıl ihracatın finansmanı amacı taşımayan sendikasyon kredisi borçları 170 milyon dolarlık azalmayla 204 milyon dolara inerken, ihracatın finansmanı için alınan sendikasyon kredileri 2 milyar 637 milyon dolarlık artışla 7 milyar 971 milyon dolara ulaştı. Seküritizasyon kredileri 3 milyar 361 milyon dolarlık artışla 7 milyar 38 milyon dolara yükseldi. 2004 yılı sonunda 9 milyar 387 milyon dolar olan seküritizasyon ve sendikasyon kredisi borçları geçen yıl 5 milyar 827 milyon dolarlık artışla 15 milyar 214 milyon dolara çıktı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), imalat sanayiinin öncü göstergelerinden üretim değeri ağırlıklı kapasite kullanım oranının Şubat’ta %77,3 düzeyinde gerçekleştiğini bildirdi. Reuters’in 14 banka ve aracı kurum ekonomistinin katılımıyla düzenlediği ankette, Şubat ayı kapasite kullanım oranı için verilerin tahminlerin ortalaması %76,1 oldu. Söz konusu oran Şubat 2005’te %77,1 olmuştu. TÜİK, daha önce %75,5 olarak açıkladığı Ocak kapasite kullanım oranını %75,4’e revize etti.
Merkez Bankası haftalık verilerine göre döviz rezervi, 3-10 Mart tarihleri arasında 577 milyon dolar artarak 58.124 milyon dolar seviyesine ulaştı. Söz konusu haftada Merkez Bankası’nın günlük döviz ihaleleriyle piyasadan döviz alımı 187 milyar 9 milyon dolar oldu.
İMKB Ulusal-100 Endeksi 637 puanlık yükselişle haftanın son gününü 44 bin 688 puandan kapattı. Hisse senetleri haftalık bazda %1,5 oranında değer kazandı. Merkez Bankası Dolar kapanış kuru 1,3161 YTL, satış 1,3224 YTL oldu. Euronun alış kuru 1,6023 YTL, satış kuru 1,6100 YTL oldu. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Tahvil ve Bono Piyasası Kesin Alım Satım Pazarı’nda işlem gören 5 Eylül 2007 vadeli, bugün valörlü tahvilin basit getirisi yüzde 14,16, bileşik getirisi yüzde 13,73’ten kapandı. Tahvil ve Bono Piyasası Repo-Ters Repo Pazarı’nda üç günlük işlemlerde ortalama faiz %13,50 olarak gerçekleşti. Uluslararası piyasalarda euro-dolar paritesi 1,2179, sterlin-dolar paritesi 1,7554, yen-dolar paritesi ise 116,22 düzeyinde seyretti.
Dış Piyasalar:
ABD’de 2005 yılı cari işlemler açığının 804,9 milyar dolara ulaştığı belirtildi. Ticaret Bakanlığı verilerine göre, 2004 yılında 668,1 milyar dolar olan cari işlemler açığı, 2005’te %20,4 oranında artarak 804,9 milyar dolar oldu. ABD’nin 2005 yılı son çeyreğine ait dış ticaret açığı da beklentilerden fazla artış gösterdi. Son çeyrekteki dış ticaret açığı, 3. çeyreğe göre %21,3 oranında genişleyerek 224,9 milyar dolara çıktı. Diğer yandan, ABD’de Şubat ayı perakende satışları da %1,3 oranında düşerken, bunun son altı ay içindeki en büyük gerileme olduğu ifade edildi.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC)’nün 2006 yılına ilişkin petrol talep öngörüsünü düşürmesi ve dünyanın en büyük petrol tüketicisi konumundaki ABD’nin petrol stoklarında görülen yükselme belirtisi, uluslararası piyasada petrol fiyatlarının gerilemesine neden oldu. New York Borsası’nda işlem gören Batı Teksas türü petrolün Nisan ayı vadeli fiyatı 8 cent azalarak 63,50 dolara indi. Brent türü petrolün Mayıs ayı vadeli fiyatı 16 cent gerileyerek 64,05 dolardan işlem gördü.
Önümüzdeki Haftanın Gündemi ve Muhtemel Gelişmeler:
• 20 Mart Pazartesi günü Turizm istatistikleri ve iç borç stoku verileri açıklanacak.
• 21 Mart Salı günü Hazine, dövize endeksli senede geri alım ihalesi yapacak.
• 22 Mart Çarşamba günü Merkez Bankası tarafından Şubat 2006 Tüketici Güven Endeksi açıklanacak.
• 23 Perşembe Mart günü Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantısı ve faiz kararları açıklanacak. Toplantıdan faiz indirimi kararının çıkacağı beklenmiyor.
• 23 – 24 Mart günleri AB Zirvesi yapılacak.
