MANŞETLER | TASAM Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi

ABD'nin Trump döneminden itibaren Afrika ile daha az ilgilendiği, Fransa’nın ise her geçen gün güç kaybettiği bir ortamda, uluslararası alanda yalnızlığa itilen Rusya, Afrika’da etkinliğini artırmaya yöneldi.

Enerji güvenliğinde, dünya ticaretinde, lojistik ve tedarik zincirlerinin güvenliği bakımından alternatif seçenekler, olası riskleri ve kırılganlıkları yönetebilmek için gereklidir. Rusya ve Ukrayna arasında yaşanan çatışmalar sonuca bütün küresel ekonomiyi etkileyen enerji ve gıda tedarik sorunları, alternatiflerin ne derece önemli olduğunu göz önüne sermektedir.

Uluslararası güvenlik teknolojik gelişmelerle birlikte değişmekte ve dönüşmektedir. 2000’lerdeki teknolojik gelişmeler ise baş döndürücü bir hızla ivme almaya devam etmektedir. Türkiye de bu noktada hem bulunduğu jeopolitik konumunun güvenliğini sağlamak hem de uluslararası güvenliğin gelişimini desteklemek amacıyla son dönemde Selçuk Bayraktar öncülüğünde tekno-güvenlik alanında önemli adımlar atmıştır.

Komşu kıyılara sahip devletlerin Deniz Yetki Alanı (DYA) yan sınırının belirlenmesi her zaman sorunlu olmuştur. Genelde sınırın denizle birleştiği noktayı merkeze alan bir açı genişliği başlangıçta olmasa bile ilerleyen zaman içinde denizde veya karada meydana gelen topografik değişiklikler nedeniyle, yeni tartışmalar yaratabilir.

Enerji diplomasisi klasik anlamda tarif edilen diplomasi kavramından daha geniş bir anlam ifade etmektedir. Enerji diplomasisi, uzun vadeli stratejik hedeflere ulaşmak amacıyla yürütülen karmaşık süreçlere sahiptir ve çok aktörlü mekik diplomasi gerektirir.

Çin enerji kaynaklarına kayıtsız kalamaz. Büyüyen ekonomisinin enerji güvenliğini sağlamak zorundadır. Çin petrol ve doğal gaz açısından enerji ihtiyacının büyük bir kısmını İran, Suudi Arabistan, Katar, Kuveyt, Umman ve Emirlikler’den karşılamaktadır. Ayrıca Körfez, Orta Doğu’ya daha çok nüfuz edebilmek için Çin’in uzun dönemli stratejisine uygun bir bölgedir.

İlk kez 2015 yılında düzenlenen ve bu yıl dokuzuncusu gerçekleştirilecek İstanbul Güvenlik Konferansı 2023, TASAM Millî Savunma ve Güvenlik Enstitüsü (MSGE) tarafından “Ekosistemde Stratejik Dönüşüm: İklim, Gıda, Demografi, Meritokrasi, Ekonomi, Sağlık, Eğitim, İstihdam, Aile-Gençlik ve Şehir Güvenliği“ ana teması altında küresel ölçekte katılımla Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. yılında 23-24 Kasım 2023 tarihinde İstanbul’da düzenlenecektir.

20 yıl önce düşünce kuruluşu olarak faaliyete geçen ve bugün uluslararası bir “Türkiye Markası“ olan TASAM (Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi) “Geleceğin Devleti, Kurumları ve Ekosistemi“ teması ile 5 yıldır üzerinde çalışılan, 2019’dan itibaren otoritelere makro sektörel sunumları en üst düzeyde yapılan KIZILELMA TÜRKİYE Stratejik Dönüşüm Programı’nı Türkiye Cumhuriyeti’nin yüzüncü yılı ve yeni yüzyılının başında Ocak 2023’te erişime açıyor.

Devletlerin çıkar, fırsat, tehdit ve potansiyel tehdit merkezli değerlendirmelerine istinaden oluşturdukları ve başka ülkelerin kamuoylarını etkileme amacıyla icra ettikleri faaliyetler “Kamu Diplomasi“ olarak adlandırılır. Kamu diplomasisi, devletten devlete gerçekleştirilen geleneksel diplomasi faaliyetlerine destek olmak amacıyla yapılır.

Soğuk Savaş’ın sona ermesinden bugüne ABD’nin büyük stratejisinin ne olması gerektiği konusunda yoğun bir tartışma yaşanmaktadır. Özellikle 11 Eylül olayları, Irak Savaşı ve 2008 küresel finansal krizinin etkileriyle ABD dış politikasının tarihsel motiflerinden biri olan izolasyonist eğilimin yeni bir versiyonu bu tartışmalarda giderek daha çok öne çıkmaya başlamıştır.

Günümüz dijital çağında hemen hemen her şey dijitalleşmekte veya sanallaşmaktadır. Günümüzde en değerli şeyin banknot veya kıymetli metaller değil veri olduğu aşikârdır. İnternet günümüzde herkesin erişebileceği bir habitata dönüşmüştür.

Beşinci jenerasyon (5G) ağları, gelecekte ekonominin ve kamu hizmetlerinin temeli oluşturacaktır. 5G teknolojisi makineler arasında iletişimi sağlayarak eğitim, ulaşım, sağlık, şehircilik ve askeri alanlarda birçok gelişmeyi sağlayacaktır. Özellikle büyük güçlerin aralarındaki rekabetin alevlendiği uluslararası politik atmosferde 5G teknolojisini askeri yapısı içinde kullanabilen güçler diğer güçlerin önünde önemli bir avantaj elde edecektir.